Svijet je zahvatila nova moda zamrzavanja i skladištenja pupkovine tek rođene djece koja se kasnije koristi ako se dijete razboli.
Matične ćelije pupkovine imaju potencijal da diferenciraju u različita tkiva, a na listi bolesti za koje su matične ćelije dobro rješenje trenutno je nekoliko desetina. Riječ je o bolestima na području hematologije i onkologije, uključujući i neke nasljedne bolesti.
U nekim se zemljama matične ćelije pupkovine mogu uzimati i pohranjivati samo u javnim bolnicama, dok je u drugima postupak komercijaliziran, ali se svugdje naplaćuje.
U takvim centrima uzimanje matičnih ćelija iz pupkovine i posteljice košta oko 1.000 eura. Uzorak krvi bogat matičnim ćelija zamrzava se na temperaturi tekućeg nitrogena od minus 196 stepeni, a čuvanje tog dragocjenog biološkog materijala košta 75 eura godišnje. Većina klinika matične ćelije čuva 20 godine, pa ukupna cijena iznosi oko 2.000 eura.
Šta su matične ćelije
Zovu ih čarobnim sjemenom jer su iz embrija starog nekoliko dana sposobne razviti se u svih 220 vrsta tjelesnih tkiva. Embrionalne matične ćelije u budućnosti bi se mogle koristiti u tretmanu nizu bolesti uključujući dijabetes, srčana oboljenja, Parkinosnovu i Alzheimerovu bolest.
Osim iz embrija, matične ćelije mogu se dobiti iz leđne moždine, pupkovine i posteljice, ali smatraju da one imaju slabiji terapeutski potencijal nego embrionalne matične ćelije.
Šta krije pupkovina
Krv je bogat izvor matičnih ćelija sposobnih da se razviju u različita tjelesna tkiva.
Mogući rizici
Britansko kraljevsko udruženje obstetičara i ginekologa nedavno je izdalo upozorenje kojim je upozorilo na moguće opasnosti te prakse kada se matične ćelije uzimaju iz posteljice ili to radi nedovoljno kvalificirano i preoptrećeno medicinsko osoblje.
Opravdanost postupka
Stručnjaci smatraju da je skladištenje matičnih ćelija opravano kod beba koje potječu iz porodica u kojima postoji neki nasljedni poremećaj koji bi se mogao liječiti pomoću matičnih ćelija dobivenih iz pupkovine. Neki stručnjaci ističu važnost pohrane matičnih ćelija i za potencijalno liječenje malignih oboljenja.
Dizajnirane bebe
Prvi dizajnirana beba bio je Adam Nash, rođen u oktobru 2000. godine. Adamova starija sestra Molly bolovala je od Fanconijeve anemije, rijetke bolesti krvi i imunološkog sistema i u njenom slučaju jedini spas mogla je biti transplantacija matičnih ćelija iz donatora koji joj je genetski kompatibilan.
Njeni roditelji su stoga začeli Adama putem umjetne opolodnje, a zatim je embrij podvrgnut predimplanatcijskoj genetskoj dijagnostici te je naposljetku usađen u majčinu maternicu.
Mali Adam rođen je zdrav, a ljekari su zatim uzeli matične ćelije iz njegove pupkovine te ih presadili bolesnoj Molly. Sličan je bio i slučaj maloga Britanca Jamieja Whitakera, rođenog u julu 2003. godine.
Matične ćelije iz Jamiejeve pupkovine presađene su njegovom četiri godine starijem bratu Charliju, oboljelom od rijetkog i potencijalno smrtonsonog oblika anemije.
