VREMEPLOV

Na današnji dan Bendžamin Frenklin je izveo čuveni eksperiment

Podigao je u papirnatog zmaja tokom nevremena u Filadelfiji, da bi dokazao da su munje zapravo elektricitet

1752. godine, dizanjem papirnatog zmaja Frenklin htio dokazati da su munje elektricitet. Ilustracija

A. K.

15.6.2021

Na današnji dan, 15. juna, Bendžamin Frenklin je dokazao da su munje elektericitet, Izrael i Vatikan su uspostavili diplomatske odnose, Žorž Pompidu je izabran za predsjednika Francuske.

1215. - Engleski kralj Džon, nazvan Džon Bez Zemlje, morao da popusti u sukobu s plemstvom i potpiše Veliku povelju sloboda u Engleskoj (Magna carta libertatum), kojom je ograničena vlast kralja i uspostavljena osnova engleske ustavnosti i javnog prava.

1467. - Umro vojvoda od Burgundije Filip Dobri, osnivač burgundanske države koja je u 15. vijeku bila rival Francuskoj.

1520. Papa Lav X ekskomunicirao Martina Lutera bulom u kojoj je osudio jeres Luterove teze o indulgencijama, o dogmama i uređenju Katoličke crkve. Ideje o reformi Crkve sistematizovane u 95 teza Luther je 1517. prikovao na vrata Dvorske crkve u Wittenbergu, označivši početak raskola katoličke Evrope.

1752. - Bendžamin Frenklin izveo čuveni eksperiment, podigavši u vazduh papirnatog zmaja tokom nevremena u Filadelfiji, da bi dokazao da su munje zapravo elektricitet.

1775. - Kongres američkih kolonija pobunjenih protiv britanske vlasti, tzv. Kontinentalni kongres, izabrao Džordža Vašingtona za generala i glavnokomandujućeg vojske Ujedinjenih kolonija.


Predsjednik Francuske

1884. - Rođen američki filmski glumac Hari Lengdon, jedan od najboljih komičara nijemog filma. U filmskim burleskama je najčešće tumačio uloge sramežljivih sanjalica, obojene gorčinom i destruktivnošću. Filmovi: "Siledžija", "Dugačke pantalone", "Troje su već gomila".

1903. Nakon ubistva kralja Aleksandra Obrenovića i njegove žene Drage u Majskom prevratu, Skupština Srbije izabrala je Petra Karađorđevića za kralja Srbije. Za njegove vladavine učvršćen je parlamentarizam i ubrzan razvoj zemlje.

1904. - Više od hiljadu ljudi, većinom žena i djece, poginulo u blizini Njujorka tokom požara koji je zahvatio brod "General Slokam".

1907. - Počela Druga haška mirovna konferencija, na kojoj su 44 države, uključujući Srbiju i Crnu Goru, usvojile 13 konvencija i jednu deklaraciju, kojima su prvi put znatnije kodifikovana pravila međunarodnog običajnog, posebno ratnog prava.

1914. - Rođen ruski državnik Jurij Vladimirovič Andropov, sovjetski lider od 1982. do smrti u februaru 1984. Od 1967. do 1982. bio je predsjednik Komiteta državne bezbjednosti, generalni sekretar vladajuće Komunističke partije je postao u novembru 1982, poslije smrti Leonida Iljiča Brežnjeva, a predsjednik Prezidijuma Vrhovnog sovjeta SSSR u junu 1983.

1940. - Armija nacističke Njemačke u Drugom svjetskom ratu zaobišla 360 kilometara dugu "Mažino liniju", sistem odbrambenih utvrđenja izgrađen na istočnoj granici Francuske.

1969. - Žorž Pompidu izabran za predsjednika Francuske.

1975. - Košarkaši Jugoslavije na evropskom prvenstvu u Beogradu osvojili titulu prvaka pobjedom nad reprezentacijom SSSR.


17. na listi američke vojske

1977. - Adolfo Suares i njegova koalicija Demokratskog centra dobili prve slobodne izbore u Španiji.

1982. - Argentinske snage, koje su pokušale da okupiraju Foklandska ostrva u južnom Atlantiku, predale se Britancima, čime je okončan rat u kojem je na objema stranama poginulo oko hiljadu ljudi.

1992. - Parlament Japana odobrio angažovanje japanskih vojnika u inostranstvu, prvi put nakon Drugog svjetskog rata.

1994. - Izrael i Vatikan uspostavili pune diplomatske odnose, poslije istorijskog dogovora o međusobnom priznanju i pomirenju, poslije vijekova sukobljavanja Jevreja i rimokatolika, tokom kojih su Jevreji najčešće bili žrtva vjerske histerije koju je podsticala vatikanska kurija.

1996. - Umrla američka pjevačica Ela Ficdžerald, nekrunisana kraljica džeza, savršene tehnike, izvanredne improvizatorske imaginacije i širokog glasovnog raspona. Čuvena je po "skat" dijalozima sa velikim džez muzičarima - poput Luisa Armstronga, Đuka Elingtona i Vilijama "Kaunta" Bejzija.

1999. - Sjeverna Koreja saopštila da je južnokorejska ratna mornarica potopila jedan njen brod u sjevernokorejskim teritorijalnim vodama Žutog mora, optuživši Seul da izazivanjem prvog pomorskog sukoba od okončanja Korejskog rata 1953. provocira novi rat na podijeljenom poluostrvu.

2000. U pokušaju atentata u Budvi lakše ranjen Vuk Drašković, lider Srpskog pokreta obnove, u to vrijeme jedne od najvećih opozicionih političkih stranaka u Srbiji.

2003. - Koalicione snage uhapsile bivšeg komandanta iračkih vazduhoplovnih snaga Hamida Radžu Šalaha al Tikrita, koji je bio 17. na listi američke vojske najtraženijih Iračana.


Vlasnik autorskih prava © avaz-roto press d.o.o.
ISSN 1840-3522.
Zabranjeno preuzimanje sadržaja bez dozvole izdavača.