Sjedinjene Američke Države uvele su početkom 2022. godine sankcije članu Predsjedništva BiH Miloradu Dodiku i Alternativnoj televiziji d.o.o. iz Banje Luke (ATV). Zastupnica u Predstavničkom domu Parlamentarne skupštine BiH (PSBiH) Sanja Vulić, komentirajući spomenute sankcije u programu ATV-a, iznijela je svoje viđenje o tome na koji način su Sjedinjene Američke Države uvele sankcije Dodiku i ATV-u, piše Istinomjer.
Vulić je navela kako SAD svoju politiku prema Republici Srpskoj kreiraju na “čaršijskim tračevima” te da “Bošnjaci iz Sarajeva kreiraju politiku SAD-a prema Republici Srpskoj”:
- Nije Amerika nametnula sankcije. Vi imate ljude koji su Bošnjaci iz Sarajeva, koji rade u američkoj ambasadi. Oni su ti koji kreiraju politiku kako treba prema Republici Srpskoj Nelson, i razni Nelsoni, da se ponašaju. Ono što oni napišu, a to se svodi na nivo čaršijskog trača, o Republici Srpskoj, evo u ovom slučaju o medijskim kućama, to se plasira kao informacija - rekla je Vulić 21. januara 2022.
Nakon što su početkom ove godine Sjedinjene Američke Države uvele sankcije Miloradu Dodiku i Alternativnoj televiziji, iz Ureda za kontrolu inozemne imovine američkog Ministarstva trezora (OFAC) saopćili su da su sankcije Dodiku uvedene zbog “koruptivnih aktivnosti i kontinuirane prijetnje stabilnosti i teritorijalnom integritetu Bosne i Hercegovine”. Ova odluka SAD-a donesena je u skladu s Izvršnom uredbom, koju je u junu 2021. godine potpisao predsjednik SAD-a Džo Bajden (Joe Biden). Uredba podrazumijeva uvođenje sankcija svima koji su umiješani u destabilizaciju Zapadnog Balkana. Ova uredba (E.O. 14033) proširuje režim sankcija za područje Zapadnog Balkana.
Kako se navodi u saopćenju Ministarstva trezora SAD-a, Dodik je podrivao državne institucije pozivajući na prenos nadležnosti s državnog na entitetski nivo i pokretanje procesa formiranja “paralelnih institucija u entitetu Republika Srpska”. U saopćenju se navodi i da je Dodik zloupotrijebio položaj člana Predsjedništva BiH kako bi akumulirao vlastito bogatstvo kroz korupciju, kao i da etnonacionalističkom retorikom nastoji “skrenuti pozornost s koruptivnih aktivnosti”.
- Kumulativno, ove aktivnosti prijete stabilnosti, suverenitetu i teritorijalnom integritetu Bosne i Hercegovine i podrivaju Dejtonski mirovni sporazum, riskirajući time širu nestabilnost u regiji - stoji na stranici Ministarstva trezora SAD od 5. januara 2022.
Pored umiješanosti u korupciju i podrivanja Dejtonskog mirovnog sporazuma, iz Ministarstva trezora SAD-a dodali su i da se Dodik javno suprotstavio novoimenovanom visokom predstavniku u BiH i sastavu Ustavnog suda BiH te je svojom retorikom protiv drugih etničkih grupa u BiH dodatno “sijao” podjele u BiH.
U skladu s Izvršnom uredbom 14033, sankcije su uvedene i Alternativnoj televiziji d.o.o. Banja Luka, jer je bila “u vlasništvu ili pod kontrolom Dodika, ili su djelovali ili navodno djelovali za, ili u ime, direktno ili indirektno, Milorada Dodika”. Kada je riječ o Alternativnoj televiziji, iz Ministarstva trezora su saopćili da je ova medijska kuća u privatnom vlasništvu kompanije blisko povezane s Dodikovom porodicom, te da Dodik kontrolira ATV “iza kulisa” kako bi plasirao “politički osjetljive teme” i “ocrnio političke oponente”. U saopćenju Ministarstva trezora navodi se i da je Dodik ATV-ove ugovore dodjeljivao članovima svoje porodice, što predstavlja jedan vid korupcije, a novac iz javnih preduzeća “usmjeravao je u ATV, u koruptivne svrhe”.
Podsjećamo, SAD su uvele sankcije Dodiku i u januaru 2017. godine. Tadašnja ambasadorica Sjedinjenih Američkih Država u BiH Maurin Kormak (Maureen Cormack) saopćila je da su Dodiku sankcije uvedene zbog nepoštivanja odluke Ustavnog suda Bosne i Hercegovine o zabrani organizovanja referenduma te iz razloga što je predstavljao “značajnu prijetnju u vezi sa ometanjem provedbe Dejtonskog sporazuma”.
Sankcije Dodiku iz 2017. godine podrazumijevaju “zabranu putovanja u SAD, zamrzavanje imovine u SAD-u, ali i zamrzavanje imovine u svim zemljama koje se pridruže sankcijama”. Tada su Dodiku uvedene sankcije u skladu s Izvršnom uredbom (E.O.) 13304, koju je 2003. godine potpisao tadašnji predsjednik SAD-a Džordž V. Buš (George W. Bush). Predsjednik Buš je prvu uredbu, koja se odnosi na blokiranje imovine osobama koje predstavljaju prijetnju “međunarodnim stabilizacijskim naporima na Zapadnom Balkanu”, potpisao 2001. godine (E.O. 13219).
S obzirom na navedeno, jasno je da su Sjedinjene Američke Države uvele sankcije Dodiku i ATV-u na osnovu izvršnih uredbi koje su donosili predsjednici SAD-a. Uredbe se prvenstveno odnose na opstruiranje u provedbi Dejtonskog mirovnog sporazuma. Podsjećamo i da su predstavnici SAD-a bili svjedoci prilikom potpisivanja ovog sporazuma. Zbog opstruiranja u provođenju Dejtonskog mirovnog sporazuma, SAD su i ranije uvodile sankcije Dodiku. S tim u vezi, Istinomjer će tvrdnju Sanje Vulić “da Bošnjaci kreiraju politiku” Sjedinjenih Američkih Država prema Republici Srpskoj ocijeniti kao neutemeljenu.
