Na Odboru za vanjske poslove Evropskog parlamenta usvojen je izvještaj o Bosni i Hercegovini sa 63 glasa za, devet protiv i tri suzdržana.

Ovim izvještajom se poziva BiH da ubrza reforme i krene ka putu evropskih integracija.

Ističu da dodjeljivanje statusa kandidata EU predstavlja poziv na buđenje političkom rukovodstvu BiH, kako bi krenuli putem reformi.

Izvještaj navodi 38 tačaka gdje se pozdravlja početak brzog formiranja vlasti i traže da se taj tempo nastavi da bi BiH “iskoristila zamah za značajan napredak” po pitanju ispunjavanja 14 ključnih prioriteta i da se izbjegne povratak u “opstruktivne politike”.

Demokratske institucije

U izvještaju se naglašava se da put BiH ka EU mora biti utemeljen u “funkcionalnim demokratskim institucijama, vladavini prava, borbi protiv korupcije i organizovanog kriminala, slobodnim medijima, poštovanju osnovnih prava i nediskriminacije za sve građane”.

U tekstu se osuđuje “zapaljiva retorika i secesionistička politika rukovodstva entiteta RS“, uključujući proslavu neustavnog Dana RS, i naglašava da takve aktivnosti “destabilizuju BiH”.

Traži se i da nastavak finansiranja BiH iz EU budžeta i programa IPA III bude uslovljeno napretkom u evropskim integracijama, ali da finansiranje projekata u RS bude zamrznuto dok se „u tom entitetu ne preokrene demokratsko nazadovanje do potpunog usklađivanja sa vanjskom i sigurnosnom politikom.

- Vrijeme je da se iskoristi prilika i napreduje u političkim i društveno-ekonomskim reformama u Bosni i Hercegovini - naveo je između ostalog Rangel u svom izvještaju, čija retorika je dodatno zaoštrena usaglašenim amandmanima koji su postali njegov sastavni dio, piše N1.

Amandmanima se traži i snažniji angažman EU u borbi za veću sigurnost regiona „uslijed prijetnji koje prestavljaju Rusija, povećane tenzije u državi i secesioniostičke aktivnosti koje podrivaju Dejtonski sporazum“, i ponavlja zahtjev za punim usaglašavanjem sa vanjskom politikom EU, uključujući i uvođenje sankcija Rusiji i Bjelorusiji i odgovornima za agresiju na Ukrajinu.

Posjeta Moskvi

Osvrnuli su se i na posjetu Milorada Dodik i Nenada Stevandića Moskvi.

- Snažno osuđujemo posjetu Milorada Dodika i Nenada Stevandića Moskvi 23. i 24. maja 2023. godine i sastanke koje su održali sa Vladimirom Putinom i ostalim visokim zvaničnicima ruske politike, odbacujemo izjave i retoriku koje su tom prilikom iskazane i ostajemo ozbiljno zabrinuti zbog sigurnosnih posljedica koje proizilaze iz bliskih odnosa sa visokim ruskim zvaničnicima, osuđujemo i sastanke na visokom nivou sa predstavnicima Irana i uzdržavanje prilikom glasanja o toj državi, uprkos ozbiljnim kršenjima ljudskih prava u toj zemlji i isporukama dronova Rusiji u konktekstu njenog rata protiv Ukrajine i tražimo od BiH da se distancira od anti-demokratskih režima – navela je.

Poslanici amandmanima traže od Evropskog vijeća da sankcioniše Milorada Dodika i druge zvaničnike, kako RS tako i drugih država, koji promovišu ili podržavaju secesionističku politiku.

U njima se traži od svih da se uzdrže od institucionalnih blokada, ali i nacionalističke retorike, već pokažu posvećenost reformskom putu države uz primjenu svih standarda EU.

Usaglašenim amandmanima se traži i da se posebno ispita način na koji se razvijaju policijske snage u RS, uz stavljanje fokusa na „moguć razvoj paravojnih ili vojnih funkcija, koje mogu stvoriti dodatne tenzije, zapretiti miru stabilnosti u BiH i koje su u u suprotvnosti sa Dejtonskim mirovnim sporazumom“.

Pozivaju se i države regiona da se obavežu da će poštovati „stabilnost i teritorijalni integritet BiH, da osude zapaljivu retoriku i na konstruktivan način doprinesu napretku BiH u EU integracijama“ i drugo.

Nisu obavezujuće

Iako izražavaju podršku visokom predstavniku i izmjenama izbornih zakona, poslanici izražavaju zabrinutost zbog vremena u kome su te izmjene donesene, trasparentnosti procesa i izostanka konsultacija o tome i pozivaju OHR da radi u skladu sa dobijenim mandatom, sprečavajući političke podjele i tenzije u zemlji i regionu i naglašavaju da Bonska ovlaštenja treba da budu korištena samo kao posljednja mjera.

Izvještaj će, zajedno sa usvojenim amandmanima, biti proslijeđen Evropskom Parlamentu u formi prijedloga Rezolucije o Bosni i Hercegovini. Debata i glasanje o njoj planirani su za sljedeću plenarnu sjednicu, koja je zakazana za 10-13. jula u Strazburu.

Rezolucije EP nisu obavezujuće, ali predstavljaju snažnu političku poruku i jedan od osnova za dalju analizu pristupnog procesa u evropskim institucijama, kao dio procesa integracija.