Kosovska skupština izabrala je danas Vjosu Osmani za predsjednicu Kosova, u trećem krugu glasanja.

Za njen izbor glasao je 71 poslanik, a 11 listića je bilo nevažećih. Glasanju su prisustvovala 82 poslanika, piše Radio Slobodna Evropa.

Pokret "Samoopredeljenje", koji je osvojio najviše glasova na nedavno održanim parlamentarnim izborima, kandidovao je za mjesto predsednika Vjosu Osmani i Nasufa Bejta.

Za izbor u prvom krugu potrebno je da kandidat dobije 80 glasova. Isto je predviđeno i za drugi krug, dok u trećem krugu predsjednik može da se izabere 61 glasom.

Sjednici 4. aprila prisustvovali su i poslanici romske i goranske zajednice, Adem Hodža i Fadil Gaši, koji dan ranije nisu bili prisutni.

Sjednica je prekinuta 3. aprila kasno naveče, jer nije bilo kvoruma za odlučivanje, nakon pauze koja je trajala više od sat.

U dva neuspješna pokušaja prvog kruga glasanja u subotu glasalo je prvo 78 poslanika, a zatim 79, od 82 prisutna.

Poslanici opozicionog Demokratskog saveza Kosova (DSK) Avdulah Hoti, Driton Seljmanaj (Driton Selmanaj) i Agim Veljiu odbili su da glasaju jer se protive kandidaturi Vjose Osmani.

Prethodno je vršilac dužnosti predsjednika Demokratske partije Kosova (DPK) Enver Hodžaj (Enver Hoxhaj) rekao da se njegova stranka protivi izboru Vjose Osmani za predsjednicu Kosova jer smatra da Osmani nije osoba koja će ujediniti narod Kosova.

Osam poslanika iz redova nesrpskih manjinskih zajednica su prije početka sjednice saopštili da će glasati za izbor predsjednika, odnosno za Vjosu Osmani. Inače, manjinske nesrpske zajednice imaju ukupno deset poslaničkih mjesta u Skupštini Kosova, ali poslanik Romske Inicijative i Jedinstvene goranske zajednice nije prisustvovao izboru predsjednika.

Na vanrednoj sjednici nisu bili ni poslanici Srpske liste, koja je dobila deset mjesta u Skupštini Kosova rezervisanih za srpsku zajednicu.

Vjosa Osmani se na februarskim izborima kandidovala za predsjednicu Kosova na listi Pokreta Samoopredeljenje i dobila više od 300.000 glasova građana.

Pokret Samoopredeljenje je 2. aprila, prije sjednice o izboru predsjednika, inicirao vanrednu sjednicu o izmjenama Zakona o opštim izborima u petak 2. aprila što je naišlo na veliko protivljenje opozicionih albanskih partija.

Taj Zakon bi građanima, koji žive van teritorije Kosova, omogućio da glasaju u kosovskim ambasadama, a ne putem pošte, kako je do sada bila praksa. Inače, glasanju putem pošte prethodi period prijave i verifikacije birača.

Demokratski savez Kosova (DSK) Ljumira Abdidžikua (Lumir Abdixhiku), koji je ranije saopštio da će ta partija učestvovati u procesu izbora predsjednika, je potom u petak naveče zatražio od premijera Albina Kurtija da odustane od izmjena Izbornog zakona i "ucjene opozicije". U suprotnom, rekao je Abdižiku, Kurti namjerno šalje zemlju na vanredne izbore.

Slično su reagovale i druge dvije opozicione partije, DPK Envera Hodžaja i Alijansa za budućnost Kosova Ramuša Haradinaja (Ramush Haradinaj). Međutim, te dvije partije su i prije inicijative o izmjeni Zakona o izborima rekle da neće podržati Vjosu Osmani za predsjednicu Kosova, a Ramuš Haradinaj je i sam bio kandidat za predsjednika na izborima 14. februara.

Uprkos pozivima opozicije i civilnog sektora da se povuče sporni Zakon, Pokret Samoopredeljenje nije odustajao od njegovog usvajanja po hitnom postupku, ali je taj pokušaj na kraju propao. Izmjene Zakona o opštim izborima sada bi pred poslanicima Skupštine Kosova trebao da se nađe u redovnoj proceduri.

Ambasador Sjedinjenih Američkih Država na Kosovu Filip Kosnet (Philip Kosnett) pozvao je 3. aprila poslanike Skupštine Kosova da ispune svoju odgovornost prema građanima Kosova tako što će učestvovati u izboru predsjednika.

- Stav američke vlade ostaje nepromijenjen. Podržavamo glasanje u Skupštini. Pozivamo sve članove Skupštine da ispune svoje odgovornosti prema narodu Kosova i učestvuju u glasanju, kako bi se obezbijedio kvorum - napisao je Kosnet na Twitteru.

Kosovo je bez predsjednika od 5. novembra 2020. godine kada je Hašim Tači podnio ostavku na tu poziciju jer su Specijalizovana veća protiv njega potvrdila optužnicu za ratne zločine i zločine protiv čovječnosti.

Istog dana je Vjosa Osmani, kao predsjednica Skupštine Kosova, preuzela funkciju vršiteljke dužnosti predsjednice Kosova koju je potom 22. marta predala novom predsjedniku kosovskog Parlamenta Gljauku Konjufci.

Funkcija predsjednika Kosova može da se vrši najduže šest mjeseci.

U slučaju da se predsednik ne izabere, Ustav Kosova predviđa da se raspušta Skupština i raspisuju novi izbori koji moraju da budu održani u roku 45 dana.