Naselje Zavala u općini Ravno, na samom jugu naše zemlje, pravi je raj za arheologe, jer u sebi krije blaga koja tek trebaju biti otkrivena.
Na jednom od njih, arheološkom lokalitetu Crkvina, koji je i nacionalni spomenik, od 2016. godine vrijedno radi ekipa istraživača predvođena uglednom naučnicom iz Mostara, arheologinjom Snježanom Vasilj.
Kontinuitet života
Ona je u sklopu projekta koji realiziraju Općina Ravno, Federalno ministarstvo kulture i sporta i Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika BiH, došla do fantastičnih otkrića koja svjedoče o kontinuitetu života na ovom području.
Ovaj lokalitet čine ostaci Crkve svetog Petra, Crkve svete Petke, kao i nekropola sa 23 stećka.
Nova opsežna istraživanja su ispod Crkve svete Petke iznjedrila niz novih i neočekivanih arhitektonskih elemenata. Za sada su ispod nje registrirani ostaci tri objekta, od kojih je jedan iz predromaničkog perioda, odnosno devetog stoljeća!
- Srednji građevni sloj po načinu gradnje s potkovičastom apsidom ukazuje na neku stariju romaničku građevinu iz 11. stoljeća - kaže Vasilj.
Pojašnjava da je u Crkvi svete Petke i oko nje istražen 21 grob, od kojih se ističe jedan ugrađen u samo središte karakteristične potkovičaste apside. Radi se o dječjem grobu, a u jednom od njih pronađen je i epigrafski spomenik s natpisom u sedam redova, ugrađen u dno njegove konstrukcije.