Upadom Eugena Savojskog u Sarajevo, njegovim rušilačkim pohodom i pljačkom, naš grad postao je za nekoliko dana zgarište. S obzirom na to da su tadašnji neprijatelji palili sve što su stigli, stanovništvo se dalo u bijeg prema Vratnika, gdje su se uspjeli spasiti i odbraniti od većeg pokolja.
Sve se to dešavalo davne 1697., koja je zapamćena kao godina velikog stradanja Sarajeva. To se ne bi desilo da Sarajlije nisu otišle u boj na daleke frontove, govori Mufid Garibija, arhitekta i dobar poznavalac historije grada.
Da se sličan scenarij ne bi opet ponovio, prema naredbi Rustem-paše, tadašnjeg bosanskog valije, počela je gradnja odbrambenog zida oko današnjeg Vratnik. Gradnja zida završena je oko 1740. godine.
- Dolaskom Austro-Ugara u 19. stoljeću napravljen je novi zamah u gradnji odbrambenih objekata i kasarni u i oko grada. Jedna od njih nikla je baš na vratničkim bedemima, u neposrednoj blizini Žute tabije. Zbog političkih nemira i mogućnosti izbijanja rata velikih razmjera u Evropi, vlast je odlučila da na tom mjestu iznad bedema napravi impozantnu kasarnu. Gradnja nove kasarne započeta je 1912. i trajala je dvije godine – govori Garibija.
Prema njegovim riječima, između starih Sarajlija kruži priča da je u vrijeme molovanja i završnih radova na ovoj kasarni radio i Adolf Hitler kao nakaš, odnosno slikar ili moler u austrougarskoj vojsci.
- Ima dva sprata i veoma mali podrum u odnosu na veličinu objekta. Autori kasarne, koji su je projektirali, namjenski su je u tlocrtu postavili u obliku slova E u čast Eugenu Savojskom. – navodi Garibija.
Da je Eugen Savojski bio inspiracija za kasarnu, vidljivo je bilo i po jednoj njegovoj skulpturi sa mačem u dvorištu, koja je porušena odmah po završetku Velikog rata i po osnivanju Kraljevine SHS, čiji je dio postala i naša zemlja.
Snimanje filma
- Enterijer nekadašnje kasarne, kao i njena lokacija, bili su inspiracija Šibi Krvavcu u legendarnom filmu “Valter brani Sarajevo”. Upravo je na platou ispred kasarne snimljena i legendarna scena i slavna rečenica “Das ist Walter” – ističe Garibija.
Kroz svoju historiju, ova kasarna je mijenjala je imena. Prvo je bila “Kasarna Eugena Savojskog”, a kada je stacionar iz Jajca prebačen ovdje, dobila je naziv “Jajce kasarna”. Po završetku Prvog svjetskog rata preinačena je u “Kasarnu Gavrilo Princip”.
Spomenik pod zaštitom
Kako ističe Garibija, u doba nezavisnosti BiH, kasarna je nosila ime po heroju Safetu Hadžiću da bi se naposljetku vratila na svoje pravo ime, onako kako su je sve vrijeme Sarajlije i zvale – “Jajce kasarna”. Danas je ona spomenik pod zaštitom.
