O misiji Artemis 1 se priča još od 2019. godine, kada je Biosentinel, jedna od 13 letjelica u okviru misije stupila na scenu kao "način da organizmi sa Zemlje opet polete u svemir".

U pitanju je bila gljivica (kvasac). Letjelica "orajon" spustila se u Atlantski okean, 11. decembra, nakon skoro savršenog leta. Tako je misija Artemis 1 vraćena na Zemlju nakon uspješnog puta oko Mjeseca.

Letjelica je bila bez posade, a 11. decembra se bezbjedno spustila u okean. Tako se završila misija koja je potrajala 26 dana, a rezultat su nevjerovatni snimci Zemljinog satelita. "Orajon" je krenuo kući 6. decembra, i pri povratku je kapsula ušla u Zemljinu atmosferu, gdje dostigla supersoničnu brzinu od 40.000 kilometara na sat. Morala je i da izdrži temperaturu od 2.800 stepeni Celzijusa.

Letjelicu je u vrtoglavom spuštanju najprije usporila atmosfera, potom 11 padobrana, sve dok nije dostigla brzinu od oko 30 kilometara na sat - kada se i spustila u vodu.

Iz Nase ističu da je riječ o istorijskom događaju, a sljedeći korak je analiza podataka koje je letelica sakupila tokom putovanja kroz svemir.

"Orajon" u svemir nije donio nijedan oblik života, ali je doživio uspjeh u misiji povratka na Mjesec, što je jedan od većih ciljeva agencije Nasa.

Nakon povratka, iz Nase su saopštili da je misija oborila rekord imajući u vidu da je letjelica prešla 2.253.081.600 kilometara oko Mjeseca.

Ipak, misiju, odnosno njen početak, obilježili su brojni problemi i nekoliko odlaganja lansiranja, prenosi RTS.

I na sam dan lansiranja, bilo je problema sa ventilom na jednom od rezervoara, ali Nasa je sa Floride iz centra "Kenedi"16. novembra 2022. konačno lansirala najmoćniju raketu u historiji koja je odnijela kapsulu "orajon" na put oko Mjeseca.

Prije nego što su se odvojila od rakete, četiri motora RS-25 "progutala" su skoro 2,8 miliona litara goriva tokom polijetanja i prve potisne faze leta.

Poljetanje džinovske rakete bilo je planirano nešto poslije sedam sat, ali je zbog problema raketa krenula sa oko 45 minuta zakašnjenja.

Ipak, najmoćnija raketa i nova letelica nisu razočarale, a zadovoljni inženjeri Nase su let i povratak opisali kratko: "Urađeno kao po udžbeniku".

Nasine ekipe u Kejp Kanaveralu su uspjele u namjeri lansiranja i početka misije, ali tek poslije niza problema koji su trajali tokom 10 nedelja.

Odložena su dva lansiranja - 29. avgusta i 3. septembra 2022, a i naknadni zakazani termini odlagani su zbog loših vremenskih uslova.

Ipak, misija "Artemis" za svoj primarni cilj ima da spusti ljude ponovo na Mjesec, što se planira za 2025. godinu, u čemu Nasa želi da pretekne Kineze.