Teleskop „James Webb“ napravio je novu sliku mlade protozvijezde koja izbacuje plin i prašinu u obliku zapanjujućih udarnih valova gledano u infracrvenom spektru.

Plin i prašina

„Webb“ je posmatrao jednu bebu, zvijezdu sličnu Suncu koja izbacuje supersonične potoke plina i prašine u svemir, izazivajući vizuelno zapanjujuće udarne valove za koje istraživači kažu da „liče na svjetlosne sablje“, piše Live Science.

Novoformirana zvijezda, ili protozvijezda, zapravo nije vidljiva na novoj slici. Međutim, naučnici znaju da se nalazi u sredini tamnog regiona između dvije blještave izlivajuće rijeke plina i prašine, poznate kao bipolarni mlazevi, koje izlaze iz rastuće zvjezdane mase, nazvane Herbig-Haro 211 (HH 211). Herbig-Haro objekt je oblast magline koju osvjetljava novorođena zvijezda.

HH 211 se nalazi oko 1.000 svjetlosnih godina od Zemlje u sazviježđu Persej i otkriven je 1994. Na osnovu veličine mlazeva, protozvijezda je vjerovatno stara samo nekoliko hiljada godina, sa masom od oko 8% Sunčeve mase. Međutim, ova mini zvijezda će narasti do otprilike iste veličine kao Sunce tokom narednih nekoliko miliona godina. To govori da je naša zvijezda možda jednom izgledala umnogome kao HH 211.

U nedavnoj studiji istraživači su analizirali novu fotografiju HH 211 da bi utvrdili od čega su sačinjeni mlazevi.

Atomi i molekule

Snopovi materije mogu da sijaju svjetlom iz mnogih različitih atoma i molekula koji budu pobuđeni dok se sudaraju s okolnim oblacima plina, kaže glavni autor studije Tom Rej, astrofizičar iz Dablinskog instituta za napredne studije. Međutim, „Webbova“ blisko-infracrvena kamera uveliko olakšava razlikovanje komponenti mlazeva.

Infracrveni snimci sugeriraju da su mlazevi uglavnom sačinjeni od molekula – dva ili više atoma spojenih hemijskom vezom – uključujući ugljenmonoksid, silicij-monoksid i molekularni vodik. To je iznenadilo istraživače, koji su očekivali da, poput drugih bipolarnih mlazeva, HH 211 bude uglavnom sačinjen od individualnih atoma ili jona.

Naučnici vjeruju da mlazevi nose molekule, umjesto atoma i jona, zato što se materijal izliva relativno sporo. Veće brzine vjerovatno razbijaju molekule u individualne atome i jone. Trenutno je misterija zašto su mlazevi HH 211 sporiji od drugih bipolarnih mlazeva, kaže Rej.

Još jedan važan dio nove slike su „vrludavi“ pramenovi plina i prašine kroz centar baze svakog mlaza (dijela najbližeg protozvijezdi). Ova nejednaka distribucija materije možda ukazuje da protozvijezda ima nereguliranu binarnu zvijezdu – još jednu protozvijezdu s potencijalom da izraste u zvjezdanog saputnika. Međutim, to je hipoteza koja zahtijeva daljnje istraživanje.

Kosmičke strukture

Nivo detaljizacije koji je „Webb“ postigao nije dosad viđen. Nova fotografija ima prostornu rezoluciju 5-10 puta veću nego bilo koja druga slika HH 211. To je još jedan primjer kako „Webb“ može da otkrije nove tajne već izučavanih kosmičkih struktura.

Prošle sedmice je „Webb“ također bio u centru pažnje nakon uočavanja potencijalnih znakova vanzemaljskog života na egzoplaneti udaljenoj oko 120 svjetlosnih godina od Zemlje, piše Telegraf.