Korištenjem radara u orbiti naučnici NASA-e otkrili su da Njujork tone različitom brzinom, i to u zavisnosti od ljudskih i prirodnih faktora, a nekoliko dijelova Velike jabuke raste, navedeno je u saopćenju američke svemirske agencije.
Dijelovi Njujorka tonu ili rastu različitim brzinama u zavisnosti od različitih faktora, od korištenja zemlje do davno izgubljenih glečera, otkrili su naučnici iz Laboratorija za mlazni pogon (JPL) NASA u Kaliforniji i Rutgers univerziteta u Nju Džersiju. Dok je taj rast veoma mali, svega nekoliko milimetara godišnje, to može da poveća ili smanji rizik od poplava povezan sa skokom nivoa mora.
Zemljište olabavljeno
Tim naučnika je analizirao vertikalne pokrete zemlje nadolje i nagore u Njujorku od 2016. do 2023. koristeći tehniku nazvanu InSAR, koja kombinuje dvije ili više 3D snimaka istog regiona da bi otkrila kretanje zemljišta, navodi se u studiji, prenosi Nauka.rs.
Većina tih pokreta primijećena je u oblastima gdje je ranije mijenjana površina zemlje, izgradnjom ili na neki sličan način, zbog čega je zemljište olabavljeno i podložnije kompresiji pod zgradama. Neke od pokreta izazivaju i prirodni procesi koji su pokrenuti prije nekoliko hiljada godina. Prije oko 24.000 godina veliki ledeni pokrivač stizao je blizu današnjeg Njujorka, pa on sada tone zbog prilagođavanja zemljine kore nestanku tog leda.
Teritorija samog grada, utvrdili su naučnici, tone 1,6 milimetara godišnje, što je slična brzina kojom rastu nokti na nogama mjesečno. Korištenjem radara satelita Sentinel-1 Evropske svemirske agencije (ESA) i korištenjem naprednih tehnika analize podataka, mapirali su pokrete do detalja i tačno otkrili krajeve grada i čuvena turistička mjesta koja tonu brže od očekivanog.
Dvije kritične tačke
- Napravili smo veoma detaljnu mapu pokreta zemlje u oblasti Njujorka, pa smo otkrili neke stvari koje nikad ranije nisu primijećene – rekao je Bret Bazanga, istraživač u JPL-u.
Dejvid Bekert, glavni istraživač projekta i naučnik JPL-a, rekao je da je praćenje vertikalnog kretanja zemlje važno zbog poplava i daljnjih planova. Ovo je posebno ključno u trenutku kada klimatske promjene podižu nivo okeana širom svijeta, pa se očekuju češće poplave i destruktivne oluje.
Tim je otkrio dvije posebno kritične tačke u Kvinsu. Jedno je pista 13/31 na aerodromu La Gvardija, koja tone brzinom od 3,7 milimetara godišnje, a drugo stadion „Artur Eš“, glavni stadion teniskog turnira US Open. Najveći teniski stadion tone brzinom od 4,6 milimetara godišnje i neophodna je rekonstrukcija da se ovo promijeni.
Naučnici su otkrili i podizanje zemljišta u Istočnom Vilijamsburgu, u Bruklinu, koji raste brzinom od 1,6 milimetara godišnje. Vudsajd u Kvinsu je rastao 6,9 milimetara godišnje od 2016. do 2019., ali se zatim stabilizovao.
