Takozvana "Skupština srpske republike u Bosni i Hercegovini", koja je prije 29 godina, 9. januara 1992. godine, održana u Sarajevu, jedan je od prvih formalnih poteza tadašnjih republičkih i saveznih jugoslovenskih funkcionera iz reda Srba a u okviru plana za razbijanje BiH i stvaranja „velike Srbije“.
Odmetnička grupa na čelu sa ratnim zločincima Radovanom Karadžićem, Momčilom Krajišnikom, Biljanom Plavšić organizirala je tzv. skupštinu u centru Sarajeva gdje su faktički prisvojili Socijalističku Republiku BiH te je, na bazi također režiranog ranije održanog plebiscita Srba u BiH, ostavili u krnjoj Jugoslaviji, koju su već napustili Slovenija i Hrvatska.
Skupština održana u Sarajevu 9. januara, iako se ona formalno, prema mišljenjima stručnjaka, može smarati apsolutno nelegalnom, državnim udarom i početkom agresije na Bosnu i Hercegovini nije bila nikakav sudbinski datum već pokušaj tadašnjeg predsjednika Republike Srbije Slobodana Miloševića, koji je vodio glavnu riječ da nastavi sa realizacijom svog plana stvaranja „velike Srbije, a na osnovu Memoranduma SANU iz 1986. godine.
Miloševiću je trebalo da pokaže zapadnim silama, SAD i Evropskoj zajednici da, navodno Bosanski Srbi ne žele da BiH proglasi neovisnost i krene za Slovenijom i Hrvatskom te dodatno zaprijeti eskalacijom nasilja i genocidom koji se već uveliko spremao u Bosni i Hercegovini.
Koliko je važna bila ova sjednica u međunarodnim okvirima najbolje pokazuje činjenica da 15. januara 1992. godine američka CIA u izvještaju o dešavanjima u Jugoslaviji, a nakon što je Evrpska zajednica priznala nezavisnost Slovenije i Hrvatske, niti jednom rječju ne pominje održavanje srpske skupštine.
CIA je tada uglavnom pratila poteze Miloševića, kao alfe i omege za srpske planove u to vrijeme. CIA 15. januara zaključuje da kada SAD odluči da prizna nezavisnost BiH i Makedonije to neće imati neke veće implikacije, jer je „Beograd već odavno ne vjeruje u neutralnost SAD“.
Skupština koja je održana 9. januara, tri mjeseca prije nego se većina građana tadašnje SR BiH izjasnila za nezavisnost, još 8. oktobra 1992. godine proglašena je neustavnom.
Kasnije je Ustavni Sud BiH proglasio neustavnim i obilježavanje 9. januara kao dana entiteta RS.
Da li postoje pravne ili bilo kakve osnovane veze između 9. januara 1992. godine i kasnijeg uspostavljanja entiteta Republika Srpska u Dejtonskom mirovnom sporazumu je pitanje na koje su pravna nauka i historija dali vrlo jasan odgovor. Osim što su Karaždić, Plavšić, Krajišnik i drugi tada proglasili jeste da cijela BiH u avnojevskim granicama bude „srpska republika“ u okviru Jugoslavije, postoje i brojni dokazi da taj čin nije bio osnivanje sadašnjeg entiteta RS koji je nastao u Dejtonu i potpuno drukčijim granicama i drukčijim pravnim položajem, pa i imenom.
Povezivanje 9. januara sa entitetom nastalim u Dejtonu nastalo je mnogo kasnije u pokušajima poslijeratnih lidera bosanskih Srba da održe i sačuvaju političko naslijeđe ratnih zločinaca koji su organizirali paljansku skupštinu.
Dakle, 9. januar 1992. je samo jedan od koraka, daleko od toga da je najvažniji, u realizaciji zločinačkog, propalog projekta stvaranja „velike Srbije“, a u namjeri da se politički i pravno „opravda“ već odavno planirana realizacija agresije na BiH i genocida nad nesrpskim stanovništvom Bosne i Hercegovine. Uprkos, željama aktuelnog rukovodstva RS, tada nije nastao manji bh. entitet.
