Na današnji dan 1939. godine, u Sarajevu je rođen Esad Arnautalić, otac bosanskohercegovačke zabavne muzike.
Arnautalić je jedan od utemeljitelja Orkestra Radio-televizije Sarajevo i Muzičke produkcije Radio Sarajeva, pokretač festivala “Vaš šlager sezone” i “Prvi aplauz”. Bio je muzički autor i aranžer zapaženih šlagera tokom 1970-ih, te autor koji je veliki dio svog stvaralaštva posvetio muzici za djecu.
“Indexi”
Godine 1962., zajedno sa svojim bratom Ismetom Nunom Arnautalićem, pokrenuo je kultnu sarajevsku grupu “Indexi”. Do 1965. “Indexima” su se iz lokalne sarajevske pop grupe "Lutalice" priključili Slobodan Bodo Kovačević i basista Fadil Redžić, te iz "Pauka" novi pjevač Davorin Popović. Taj sastav “Indexa” doprinio je da postanu najpopularnija sarajevska i jedna od najpopularnijih jugoslavenskih pop-rok grupa.
Neke od najpoznatijih pjesama kojima je Esad Arnautalić bio autor muzike ili aranžer su: "Kud plovi ovaj brod" (Radojka Šverko), "U dugim noćima" (Kićo Slabinac), "Bila je tako lijepa" (Dragan Stojnić), "Život piše romane" (Jadranka Stojaković) i "Sviraj mi o njoj" (Kemal Monteno).
Tvorac “Malog šlagera”
Veliki dio stvaralaštva Esad je posvećivao muzici za djecu, pa je za njih organizovao festivalsku smotru nazvanu “Mali šlager”. Iz njegovog autorskog opusa za djecu najpoznatija pjesama je "Djeca su vojska najjača", na stihove sarajevskog pjesnika Velimira Miloševića, koja je prvi put izvedena 1973. godine.
Autor je i značajnih muzičkih djela za pozorište, film i televizijske serije, među kojima su najpoznatije teme za igrane filmove “Miris dunja”, “Ovo malo duše”, “Azra” i “Savršeni krug”.
Preminuo je 04. decembra 2016. u 77 godini života.
Alfons de Lamartin . wikipedia.org
Alfons de Lamartin. wikipedia.org
Umro Alfons de Lamartin, francuski književnik i političar
1533. - Rođen Mišel de Montenj (Michel de Montaigne), francuski književnik i filozof, poznat po knjizi “Eseji”, temeljnom djelu evropske misaone književnosti. U toj velikoj (1.500 stranica) knjizi mudrosti Montenj vodi imaginarne dijaloge sa samim sobom, antičkim mudracima, filozofima i historičarima o svim mogućim životnim temama: smrti i besmrtnosti, seksu i ljubavi, prijateljstvu i Bogu, tijelu i duši, politici i prolaznosti, strastima i bolestima, vjeri i fanatizmu, lijenosti i suzdržanosti. Utjecao je na niz pisaca, od Šekspira (Shakespeare) i Molijera (Molier) do Emersona i Prusta (Proust) i ostao nenadmašen tvorac nefikcionalne misaone umjetničke proze.
1869. - Umro Alfons de Lamartin (Alphonse de Lamartine), francuski književnik i političar. Poznat je po autobiografskoj poemi "Jezero", koja retrospektivno opisuje ljubav jednog para gledana kroz oči propalog čovjeka. Lamartin je bio jedan od rijetkih Francuza koji je svoj književni dar kombinirao s politikom. Najznačajnije djelo mu je “Historija žirondinaca”.
1896. - Rođen američki ljekar i nobelovac Filip Šovalter Henč (Philip Showalter Hench), koji je zajedno s Edvardom Kelvinom Kendalom (Edward Calvin Kendall) uspješno primijenio hormon nadbubrežne žlijezde (kasnije nazvan kortizol) u liječenju reumatoidnog artritisa. Godine 1950., Henč je dobio Nobelovu nagradu za fiziologiju ili medicinu za otkrića povezana s hormonima kore nadbubrežne žlijezde, njihovom strukturom i biološkim učinkom.
1901. - Američki hemičar, fizičar i borac za mir Linus Karl Pauling (Carl), rođen je na današnji dan. Najpoznatiji je po ljestvici elektronegativnosti i osvajanju dviju Nobelovih nagrada - za hemiju 1954. i za mir 1962. godine. Jedan je od utemeljitelja kvantne hemije i molekularne biologije. Napisao je više od 1200 radova i knjiga. Svrstan je među 20 najvećih naučnika svih vremena.
Vinsent Mineli . imdb.com
Rođen američki reditelj Vinsent Mineli, otac slavne Lize Mineli
1903. - Rođen Vinsent Mineli (Vincente Minnelli), američki reditelj italijanskog porijekla i dobitnik Oskara za film “Gigi” (1958.). Kritičari ga često nazivaju ocem modernog mjuzikla. Supruga mu je bila poznata holivudska glumica Džudi Garland (Judy Garland), a kćerka Liza Mineli, jedna od najboljih američkih pjevačica i glumica, također dobitnica Oskara.
1909. - Engleski pisac Stiven Harold Spender (Stephen) rođen je na današnji dan. Počeo je kao pjesnik pod utjecajem Španskog građanskog rata u kojem se borio na strani republikanaca, ali je kasnije pisao lično obojenu poeziju, zasnovanu na unutrašnjem doživljaju svijeta. Djela: zbirke pjesama "Nepokretno središte", "Ruševine i vizije", "Rub bića", "Plemeniti dani", roman "Zaostali sin", zbirka priča "Zapaljeni kaktus", eseji "Razorni element", "Stvaralački element", "Borba modernih", "Tridesete i poslije", autobiografski spis "Svijet u svijetu".
1911. - Rođen Otakar Vavra, češki filmski režiser i pedagog, osnivač, profesor i direktor (1945–1970.) Filmske akademije u Pragu. Istakao se historijskim spektaklima “Jan Hus”, “Jan Žižka” i “Protiv svih”, a nakon intimističkih djela “Zlatna jabuka” i “Romansa za trubu” vratio se historijskom žanru filmom “Malj za vještice” o srednjovjekovnim progonima vještica, s alegorijskim aluzijama na stanje u Čehoslovačkoj nakon sovjetske intervencije 1968.
1916. - Umro američki pisac Henri Džejms (Henry James) koji je u realističnom maniru precizno analizirao običaje, postupke i navike američkog i evropskog društva, uvijek u potrazi za moralnim vrijednostima. Djela: romani "Roderik Hadson", "Amerikanac", "Dejzi Miler", "Portret jedne ledi", "Tragična muza", "Bostonci", "Golubija krila", "Ambasadori", "Zlatna zdjela".
Zaim Topčić . wikipedia.org
Zaim Topčić. wikipedia.org
104. godišnjica rođenja bh. književnika Zaima Topčića
1920. - Rođen Zaim Topčić, bosanskohercegovački književnik, pripovjedač i romansijer. Jedan je od rijetkih književnika koji su dva puta osvojili Godišnju nagradu Društva pisaca Bosne i Hercegovine, za romane “Grumen sunca” i “Crni snjegovi”.
Osim navedenih, napisao je i romane “More među jablanima”, “Zemlja heretika”, “Dobjeni svijet”, “Ludolovka Jasenovac” i “Valter, Matoš”, zbirke novela “Nad bezdanom” i “U susret danu”, dramu “Sjene jeseni” i putopis “Panorama našega vremena”.
Njegova djela prevedena su na brojne jezike i uvrštena u nekoliko domaćih i stranih antologija.
Nakon Drugog svjetskog rata bio je urednik na Radiju Sarajevo, te generalni sekretar tadašnjeg Udruženja književnika Bosne i Hercegovine.
1940. - Prvi put prenošena jedna košarkaška utakmica putem televizije u SAD. Bio je to meč između univerzitetskih ekipa Pitsburga i Fordhama, završen rezultatom 50:37.
1942. - Rođen Dino Zof (Zoff), italijanski fudbaler i trener. Od 1972. je s Juventusom osvojio šest titula prvaka Italije, dva Coppa Italia i Kup UEFA. Za reprezentaciju Italije zaigrao je tokom Evropskog prvenstva 1968., a i u svojoj 40. godini, 1982., bio je kapiten Italije na njihovom prvom uspjehu na Svjetskom prvenstvu u novije doba. Bio je najstariji igrač koji je osvojio Svjetsko prvenstvo i ubrzo nakon toga prestao je igrati te nastavio trenirati olimpijski tim Italije te Juventus i S.S. Lazio. Vodio je i Italiju do finala Evropskog prvenstva 2000., kada su tijesno izgubili od Francuske.
1944. – Čuveni golman njemačke fudbalske reprezentacije Jozef Diter Sep Majer (Josef Dieter Sepp Maier), i kasniji trener, slavi 80. rođendan. Zahvaljujući brzim refleksima i svojoj agilnosti imao je nadimak „Mačka iz Ancinga”, a čitavu profesionalnu karijeru branio je za Bajern iz Minhena. Na golu reprezentacije Nemačke, za koju je branio u 95 utakmica, bio je na četiri uzastopna svjetska prvenstva, na kojima je jednom osvojio titulu prvaka, jednom bio drugi, a jednom treći. Na evropskim prvenstvima Majer je s reprezentacijom također bio uspješan, s jednom šampionskom titulom i jednim drugim mjestom.
Ani Žirardo . bernardinai.lt
Ani Žirardo. bernardinai.lt
Preminula Ani Žirardo, francuska pozorišna i filmska glumica
1986. - Švedski državnik Ulof Palme ubijen u Štokholmu na povratku iz pozorišta, a terorista, uprkos obimnoj policijskoj istrazi, nije otkriven.
2011. - Preminula Ani Žirardo, francuska pozorišna i filmska glumica. Poslije nekoliko nezapaženih uloga, postala je poznata 1960. godine, igrajući ulogu prostitutke Nađe u filmu "Roko i njegova braća". Glumila je i u jugoslavenskom filmu „Biće skoro propast sveta" ulogu učiteljice Reze.
2011. - Umrla Džejn Rasel, američka filmska glumica, manekenka i seks-simbol četrdesetih i pedesetih godina 20. vijeka. Prvi put se pojavila na filmskoj sceni 1943. godine u filmu “Zločinac”, a glumila je i u filmovima "Mlada udovica", "Dupli dinamit", "Muškarci više vole plavuše", "Džoni Reno". Udavala se tri puta i usvojila troje dece. Iz ličnog iskustva je ustanovila da je vrlo teško usvojiti decu, pa je osnovala World Adoption International Agency, koja je pomogla u usvajanju desecima hiljada djece.
2021. - Preminuo Milan Bandić, hrvatski političar bosanskohercegovačkog porijekla (rođen u Grudama) i gradonačelnik Zagreba.