Direktorica Instituta za mjeriteljstvo Bosne i Hercegovine, Milica Ristović Krstić, nastavlja praksu svog predhodnika, Zijada Džemića, kršeći odluke Visokog predstavnika i Zakon koji je usvojila Parlamentarna skupština BiH, laboratorijama za verifikaciju mjerila kojima Institut sa državnog nivoa daje ovlaštenja onemogućen je rad na teritoriji RS, a istovremeno te laboratorije nesmetano naplaćuju svoje usluge na teritoriji Federacije BiH.

Tadašnji visoki predstavnik za BiH još je 2000. godine donio Odluku kojom je nametnuo Zakon o mjeriteljstvu BiH, a koji je godinu kasnije u istovjetnom tekstu izglasan u oba doma Parlamentarne skupštine BiH.

Pravilnik i Uredba

Međutim, iako je visoki predstavnik u preambuli Odluke kojom je nametnuo zakon jasno naveo da nalaže Vladi FBiH i Vladi RS da donesu posebne propise prema proceduri navedenoj u preambuli 27 Zakona o mjeriteljstvu BiH koji je sastavni dio ove odluke, a kojom se propisuju vrste i oblici žigova koji su u upotrebi kod verificiranja mjerila, bivši direktor Instituta Zijad Džemić je direktno kršeći navedenu Odluku i Zakon, između ostalog, donio Pravilnik o vrstama i načinu označavanja mjerila prilikom verifikacije i Uredbu o visini i načinu plaćanja usluga Insitutu za mjeriteljstvo.

Također, u periodu od 2012. godine Džemić je, kao tadašnji direktor Instituta za mjeriteljstvo BiH, donio preko 40 podzakonskih akata koji su usvojeni van zakonske procedure i bez saglasnosti ili obaveznih konsultacija sa Savjetom za mjeriteljstvo BiH. Još gore, Savjet u periodu 2012. – 2020. godina uopće nije bio konstituisan, a aktiviran je tek sa dolaskom direktorice Ristović Krstić, koja je na čelo Instituta imenovana 26. juna 2023. godine.

Stručnjaci s kojima smo kontaktirali tvrde da je podzakonskim propisima koje je donio, direktor Džemić u potpunosti izmjenio odredbe Zakona o mjeriteljstvu BiH i time značajno urušio oblast mjeriteljstva na nivou BiH.

Dodatno, u dosadašnjem periodu Institut za mjeriteljstvo imenovao je laboratorije za verifikaciju mjerila bez saglasnosti Savjeta. Tako imenovane laboratorije su verifikaciju vršile samo na teritoriji Federacije BiH, a pritom su koristili žigove, odnosno verifikacione oznake Instituta za mjeriteljstvo BiH koje su nezakonito propisane. Istovremeno, u RS je onemogućen rad laboratorija koje je imenovao državni Institut, a pogotovo je zabranjeno označavati mjerila sa žigom, odnosno oznakom Instituta BiH.

Na ovakav način su laboratorije koje je imenovao Institut od 2012. do sada sa područja FBiH naplatile preko 5 miliona KM, dok je RS cijeli prihod sa svog podrućja ostavljala za sebe, odnosno za laboratorije koje je imenovao entitetski Zavod za standardizaciju i metrologiju.

Priča o problemima i primjedbama na rad Instituta za mjerteljstvo BiH nije od jučer. Vijeću ministara se tim povodom 16. marta 2016. godine obratila Vlada Federacije BiH. Vlada je insistirala na rješavanju problema u implementaciji propisa iz oblasti mjeriteljstva Bosne i Hercegovine. U dopisu je naglašeno da se vrši "proizvoljno tumačenje i selektivno provođenje odredbi Zakona o mjeriteljstvu BiH“, da se "propisi donose bez saglasnosti Savjeta za mjeriteljstvo BiH", a da je očigledna "nezainteresiranost za formiranje novog saziva Savjeta, a starom je četverogodišnji mandat istekao u aprilu 2012. godine".

Zabrana u RS

Također, upozoreno je na "zaključivanje štetnih Ugovora o međusobnoj saradnji sa imenovanim laboratorijama“, te na "netransparentno sklapanje međunarodnih ugovora i korištenje sredstava iz IPA i drugih međunarodnih fondova".

Nažalost, nasljednica direktora Džemića, Milica Ristović Krstić, nastavlja istim putem kao i njen predhodnik, donoseći, između ostalog, podzakonske propise i to 14 Pravilnika koji su objavljeni u Službenom glasniku BiH broj 71/23 bez obavezujučih konsulatacija sa Savjetom za mjeriteljstvom, iako je baš u njenom mandatu taj Savjet najzad konstituiran.

Također, ona do kraja maja planira donijeti novi Pravilnik o imenovanim mjeriteljskim laboratorijama, koji propisuje proceduru imenovanja laboratorija i njihovu obavezu da isključivo koriste verifikaciona oznake BiH kao i da plaćaju usluge verifikacije mjerila u budžet Instituta za mjeriteljstvo BiH a shodno Uredbi o visini i načinu plaćanja usluga Institutut za mjeriteljstvo BiH koju je donio njen predhodnik, krešeći odredbe Zakona o mjeriteljstvu BiH.

Kako nam je rečeno, direktorica je svjesna da se imenovanim laboratorijama opet ne dozvoljava rad na teritoriji RS. O tome postoji i zvanični akt v.d. direktorice Zavoda za standardizaciju i metrologiju RS Nataše Žugić u kojem se doslovno navodi da verifikaciju mjerila mogu vršiti Zavod RS ili ovlaštena tijela shodno Pravilniku o postupku ovlašćivanja tijela za verifikaciju mjerila.

U istom aktu se navodi "da su prilikom verifikacije mjerila zakonske metrologije na teritoriji RS propisani republički žigovi i nije dozvoljeno vršiti žigosanje verifikovanih mjerila drugim žigovima i naljepnicama".

Informaciju o Institutu još 2016. sačinilo Šarovićevo ministarstvo

Ministarstvo vanjske trgovine i ekonomskih odnosa BiH sačinilo je 1. novembra 2016. godine Informaciju o primjedbama na rad Instituta za metrologiju Bosne i Hercegovine, a koje se odnose na donošenje i provođenje podzakonskih akata od strane Instituta.

U Informaciji koju je potpisao tadašnji ministar Mirko Šarović, takstativno su navedene primjedbe i pobrojane sve nezakonitosti u radu Instituta za mjeriteljstvo BiH i ista je dostavljena na nadležno postupanje Vijeću ministara BiH.