Advokatska komora FBiH se oglasila saopćenjem za javnost u vezi slučaja sarajevskih advokata kojima nedavno nije dozvoljeno da u nastavku ročišta za određivanje pritvora, zastupaju državljane Švedske osumnjičene za ubistvo sunarodnjaka na Stupu.

Njihovo saopćenje prenosimo u cijelost:

Na sjednici Upravnog odbora Advokatske/Odvjetničke komore FBiH, jučer je osim redovnih tačaka donesena i odluka da Advokatska/Odvjetnička komora FBiH zahtjeva od nadležnih institucija, prvenstveno Kantonalnog suda u Sarajevu, Vrhovnog suda Federacije Bosne i Hercegovine i Visokog sudskog i tužilačkog vijeća Bosne i Hercegovine, da u okviru svojih nadležnosti poduzmu sve neophodne i efikasne mjere u cilju nesmetanog obavljanja advokatske djelatnosti njenim članovima i sprečavanje svakog vida onemogućavanja istih od strane suda u vršenja advokatske profesije kao samostalne, profesionalne i nezavisne djelatnosti.

Pravo na odbranu 

Dana 06.11.2023. godine Upravni odbor Advokatske/Odvjetničke komore FBiH (u daljem tekstu: UO A/OKFBiH) je zaprimio akt Nakić Alena, advokata iz Sarajeva, kao punomoćnika advokata Kreho Senada, Kočo Damira i Beglerović Damira, svi iz Sarajeva, naslovljen: „Zahtjev za pružanje zaštite advokatima Kreho Senadu, Kočo Damiru i Beglerović Damiru, advokatima iz Sarajeva, u vezi sa nezakonitim radnjama sudije Kantonalnog suda u Sarajevu, Zahiragić Adise u predmetu broj: 09 0 K 045368 23 Kpp8, te poduzimanje radnji za zaštitu prava na obavljanje advokatske djelatnosti i prava na odbranu u skladu sa Temeljnim načelima UN o ulozi advokata iz 1990 godine i članom 6. stav 1. i 3. Evropske konvencije za zaštitu ljudskih prava i temeljnih sloboda (član 2./II Ustava BiH)“.

Dana 07.11.2023. godine UO A/OKFBiH je na sjednici razmatrao podneseni zahtjev, te izražava posebnu zabrinutost za postupanje prema advokatima Kreho Senadu, Kočo Damiru i Beglerović Damiru kojima su osumnjičeni u predmetu dali punomoći da ih zastupaju kao izabrani branioci i kojima je onemogućeno prisustvo nastavku ročišta za određivanje pritvora prema osumnjičenima.

Slobodan izbor advokata

Naime, Zakon o advokaturi FBiH u članu 2. propisuje da je advokatura nezavisna profesionalna djelatnost, čija se samostalnost posebno ostvaruje, između ostalog, pravom stranke na slobodan izbor advokata, dok je članom 7. stav 1. propisano da svaka stranka ima pravo slobodnog izbora advokata koji je ovlašten da obavlja advokatsku djelatnost u Federaciji Bosne i Hercegovine. Nesporno je da su advokati Kreho Senad, Kočo Damir i Beglerović Damir upisani u Imenik advokata Advokatske/Odvjetničke komore FBiH i da su u skladu sa pozitivnim propisima ovlašteni obavljati advokatsku djelatnost.

Član 3. Zakona o advokaturi u tački 6) propisuje da advokatska djelatnost obuhvata i „odbranu i zastupanje okrivljenog u krivičnom, prekršajnom i drugim postupcima u kojima se odlučuje o odgovornosti fizičkih i pravnih osoba“.

Evropska konvencija o zaštiti ljudskih prava i osnovnih sloboda u članu 6. stav 3. tačka c) propisuje da svako ima pravo da se brani uz pomoć branioca koga sam izabere. Članom 53. Zakona o krivičnom postupku Federacije Bosne i Hercegovine je u stavovima 1. i 2. propisano da osumnjičeni može imati branitelja u toku cijelog postupka i da se za istog može uzeti advokat pod uslovima koji su propisani Zakonom o advokaturi FBiH. Stav 4. ovog člana propisuje da branitelj mora predati punomoć za zastupanje prilikom preduzimanja prve radnje u postupku.

Isključenje branitelja iz postupka

Cijeneći sve prethodno navedeno, kao i odredbe ZKP-a FBiH, posebno u pogledu isključenja branitelja iz postupka u smislu članova 56. – 58. ZKP-a FBiH, razrješenja branitelja iz člana 63. ZKP-a FBiH, i konačno odredbe člana 257. ZKP-a FBiH, UO A/OKFBiH može zaključiti da prema braniocima koji su izabrani u predmetnom krivičnom postupku nije postupljeno u smislu navedenih odredbi.

Svako postupanje suprotno pozitivnim propisima, posebno procesnim zakonima, u smislu uskraćivanja advokatu da kao izabrani branilac postupa u svim fazama krivičnog postupka, ukoliko advokat prilikom poduzimanja već prve radnje preda uredno potpisanu punomoć, vodi ka onemogućavanju advokata da obavlja svoju profesionalnu djelatnost. Poštivanje prava na obavljanje advokatske djelatnosti je osnova svakog postupanja pred nadležnim organima, a posebno u krivičnim i drugim postupcima gdje se raspravlja o ograničavanju prava i osnovnih sloboda pojedinaca.

Podnijeti i prijavu protiv sudije

UO A/OKFBiH posebno naglašava da svako postupanje suprotno pozitivnim zakonskim propisima i onemogućavanje advokata u vršenju advokatske djelatnosti, prije svega vodi ka kršenju prava klijenata na efikasnu odbranu. Zbog svega naprijed istaknutog UO A/OKFBiH je donio i odluku da će odmah podnijeti i prijavu protiv postupajućeg sudije.

Napominjemo, da je i VSTV BiH u svojoj Komunikacijskoj strategiji 2022.-2025. istakao da je potrebno imati u vidu ulogu advokatske zajednice u pravosudnom sistemu, koja je u širem značenju dio pravosudnog sistema, te da upravo VSTV BiH mora osigurati intenzivniju komunikaciju sa advokatskim komorama, budući da njihovi članovi predstavljaju multiplikatore mišljenja o pravosuđu, te da se, kroz saradnju i bolju komunikaciju sa ovom ciljnom grupom, može uticati i na izgradnju povjerenja u pravosuđe. U skladu sa navedenim UO A/OKFBiH se između ostaloga ovim putem obraća i VSTV BiH.

S obzirom na naznačenu fazu krivičnog postupka, ali i ovlaštenja UO A/OKFBiH, navodi iz Zahtjeva koja se tiču konkretno krivičnog postupka, ne mogu biti razmatrani od strane ovog organa.