ČINJENICE

Na Šri Lanki je 26 godina bjesnio građanski rat: Deset godina trajao mir, a onda se desio pokolj na Uskrs

Eksplozija koja se dogodila u nedjelju, najsmrtonosnije je nasilje od kada je građanski rat završio

Pojačane mjere sigurnosti nakon napada. ibtimes.co.in

Avaz.ba

23.4.2019

Eksplozije na Šri Lanki u nedelju za vrijeme proslave Uskrsa, u kojima je poginulo 310 ljudi, najsmrtonosnije su nasilje u zemlji od kada se građanski rat završio prije 10 godina.

Bombaški napadi razlikuju se od nasilja koje je obilježilo građanski rat. Taj rat je uglavnom vođen nacionalnim i etničkim podjelama. U nedelju su crkve i luksuzni hoteli bili ciljana mesta.

Građanski rat imao je svoje korjene u kolonijalnim vremenima, tokom kojih su Sinhalezi smatrali da Britanci favorizuju tamilsku manjinu.

Kada je britanska kolonijalna vladavina okončana 1948, sinhalska većina je obespravila tamilske radnike na plantažama, učinila je Sinhalu službenim jezikom zemlje, a budizam primarnom religijom (većina sinhala je budistička, većina tamilaca je hinduistička). 

U tom kontekstu, 1976. godine, čovek po imenu Velupilaj Prabakaran formirao je "Oslobodilačke Tigrove Tamil Elama", posvećene borbi za tamilsku nezavisnost.

Oni kontroliraju teritorije na sjeveru Šri Lanke koje smatraju za svoju nezavisnu državu. Na ostatku ostrva dominiraju etnički Sinhalezi.

Pored gerilskog rata, ova organizacija praktikuje regrutaciju djece vojnika, terorističke atentate i samoubistva.

Indija je rasporedila mirovnu misiju na Šri Lanku 1987. godine, ali je otišla tri godine kasnije. 1991. godine jedan bombaš samoubica iz Tamilskih tigrava ubio je Rajiva Gandija, koji je bio indijski premijer kada je Nju Delhi poslao mirovne snage. LTTE se izvinuo za ubistvo 2006. 

Dvije godine kasnije, 1993., ubijen je predsjednik Šri Lanke Ranasinge Premadasa; nijedna grupa nije preuzela odgovornost za ubistvo, ali sve oči bile su uprte u LTTE.

SAD su 1997. godine grupu stavile na listu terorista, ali ih to nije zaustavilo. 2001. godine izvršili su napad na aerodrom u Kolombu, glavnom gradu Šri Lanke, uništavajući polovinu nacionalne aviokompanije i dio vojnih aviona.

Norveška je 2002. godine postigla sporazum o prekidu vatre. Međutim, tri godine kasnije, 2005. godine, ubijen je ministar vanjskih poslova Lakshman Kadirgamar, koji je bio Tamil, ali koji je nastojao da se LTEE označi kao teroristička organizacija. Vojska je okrivila Tamilske tigrove.

Narednih nekoliko godina, obje strane su prekršile sporazum o prekidu vatre. U maju 2009., Šri Lanka je objavila da je vojska preuzela kontrolu nad čitavim ostrvom i da je ubila Prabhakarana, osnivača Tamilskih tigrova. Rat je formalno proglašen završenim, ij26 godina.

Dvije godine nakon završetka rata, vlada je porekla da su u ratu ubijeni civili, ali je to ipak kasnije priznala. Najavljujući kraj rata, vlada je tvrdila da je njen sukob bio sa Tamilskim tigrovima, a ne sa tamilskim narodom.

Međutim, Ujedinjene nacije su procijenile da je tokom posljednjih mjeseci rata poginulo oko 40.000 tamilskih civila. Sadašnji predsjednik Šri Lanke, Maitripala Sirisena, odupire se pritisku UN da istraži ratne zločine.

Tokom rata bilo je i incidenata koji su bili usredsređeni na religiju, a jedan od njih jeste masakr u Aranthalavi 1987. godine, kada je LTTE ubio 33 budistička monaha.

Građanski rat se uglavnom odnosio na nacionalizam. Iako je jedna grupa uglavnom bila hinduistička, a druga budistička, bilo je hrišćana u obje grupe, a neđu Tamilskim tigrovima bilo je i katolika.

Kada je građanski rat najzad završen, tadašnji predsjednik Mahinda Rajapaksa rekao je kako "mora da se pronađe domaće rješenje za ovaj sukob".

- To rješenje treba biti prihvatljivo za sve zajednice. Moramo naći rješenje zasnovano na filozofiji budizma - izjavio je Rajapaksa.

Decenija koja je uslijedila bila je u velikoj mjeri mirna, tek nekolicina je poginula u napadima povezanim sa terorizmom na Šri Lanki.

Nedeljni napadi na hrišćane izgledali su kao još jedan zaokret prema nasilju zasnovanom na religiji. Ubrzo su pristalice "Islamske države" slavile napade, prikazujući ih kao osvetu za napade na muslimane i džamije na Novom Zelandu, a odgovornost je preuzela teroristička organizacija ISIL.


 

Vlasnik autorskih prava © avaz-roto press d.o.o.
ISSN 1840-3522.
Zabranjeno preuzimanje sadržaja bez dozvole izdavača.