NA DANAŠNJI DAN

Prije 112 godina preminuo američki novinski magnat Džozef Pulicer

Danas je nedjelja, 29. oktobar/listopad 2023. godine, do kraja godine preostala su još 63 dana

Džozef Pulicer. wikipedia.org

I.P./nadanasnjidan.net

29.10.2023

Na današnji dan 1911. godine, preminuo je Džozef Pulicer (Joseph Pulitzer), američki novinski magnat, iz čije se fondacije svake godine dodjeljuje “Pulicerova nagrada” za novinarstvo, karikaturu, američku historiju, poeziju, dramu, roman i muziku.

Novinarsku karijeru Pulicer je počeo kao reporter u novinama “St. Louisa Westliche Post”, koje su izlazile na njemačkom jeziku. Kasnije, 1872., kupuje “Westliche Post” za 3.000 dolara, a 1878. kupuje i “St. Louis Dispatch” za 2.700 dolara, spajajući ova dva dnevnika u “St. Louis Post-Dispatch”, koji je i danas najvažniji dnevni list St. Misurija.

Začetnik "žute štampe"

Godine 1883., Pulicer, tada već bogat čovjek, kupuje “New York World”, novine koje su pisale o skandalima, ljudskim pričama, senzacijama, kao fokusom njegovog interesa zbog čega je proglašen jednim od začetnika “žute štampe”.

439. – Vandali, predvođeni kraljem Genserikom, osvojili su Kartaginu koja je postala glavni grad vandalske države u Africi.

1656. - Rođen Edmund Halej (Edmond Halley), engleski astronom, matematičar, meteorolog i fizičar. Predvidio je povratak komete godine 1758., koja je po njemu dobila ime Halejeva kometa.

1805. - Umro Tituš Tito Brezovački, hrvatski svećenik i književnik, komediograf koji je pisao na kajkavskom narječju, te na njemačkom i latinskom jeziku. Najpoznatije djelo mu je komedija "Matijaš Grabancijaš dijak".

1814. – Prvi parni ratni brod “Fulton”, koji je konstruirao Robert Fulton, porinut je u njujorškoj luci.

1881. – U Japanu je osnovana prva nacionalna politička stranka (Jiyuto).

1888. – U Carigradu je potpisana Konvencija o Sueckom kanalu, prema kojoj “kanal treba da bude slobodan i otvoren, za vrijeme rata i u vrijeme mira, za sve trgovačke i ratne brodove bez razlike na zastavu”.

1889. – Preminuo ruski pisac, književni kritičar i revolucionar Nikolaj Gavrilovič Černiševski. Njegovo političko djelovanje u carskoj Rusiji prekinuto je progonstvom u Sibir (1864). Zalagao se da književnost bude oruđe društvene kritike, a u djelu “Šta da se radi” iznio je svoje socijalističko-utopijske poglede na društvo.

1910. – Rođen engleski filozof Džuls Alfred Ejer (Jules Ayer), čija se knjiga “Jezik, istina i logika” smatra manifestom logičkog pozitivizma (“Zasnivanje empirijskog znanja”, “Problem saznanja”, “Pojam osobe”).

1923. – Turska je službeno proglašena republikom, a general Mustafa Kemal-paša postao je njen prvi predsjednik. Od 1934. Kemal-paša dobiva prezime Ataturk, što znači “Otac Turaka”. Naime, tek su te godine u Turskoj zakonom uvedena prezimena, a Mustafi Kemal-paši dato je to počasno prezime koje, prema odredbi turskog parlamenta, ne smije nositi nijedan drugi državljanin. Tokom vladavine, do smrti, 1938. godine, Kemal-paša Ataturk proveo je radikalne reforme u zemlji, približivši Tursku Evropi.

1929. – Krah Njujorške berze, poznat kao “crni utorak”, označio je početak velike krize koja je uzdrmala temelje američke privrede, a kasnije se proširila na cijeli svijet. Industrijska proizvodnja je pala u razvijenim zemljama na nivo s početka vijeka, a bez posla je ostalo 26 miliona ljudi.

1949. - Rođena Vedrana Rudan, hrvatska književnica i kolumnistica.

1964. – Ujedinjena Republika Tanganjika, Zanzibar i Pemba promijenila je naziv u Tanzanija.

1971. - Rođena Vinona Rajder (Winona Ryder), američka glumica.

1998. – Komisija za istinu Južne Afrike predala je izvještaj predsjedniku Nelsonu Mendeli u kojem su bivši predsjednik Bota, Mendelina bivša supruga Vini, Butelezi i Afrički nacionalni kongres optuženi za kršenje ljudskih prava.

1998. – Veteran američke astronautike Džon Glen (John Glenn) je u 77. godini spejs šatlom “Diskaveri” ponovo poletio u kosmos, 36 godina poslije svoje prve kosmičke misije.

2003. – Umro je italijanski tenor Franko Koreli (Franco Corelli), jedan od najpopularnijih operskih pjevača 20. vijeka, koji je nastupao u vodećim svjetskim kućama, od milanske Skale do Metropoliten opere u Njujorku.

2004. – Lideri Evropske unije potpisali su u Rimu Evropski ustav, a 25 zemalja članica EU imale su rok od dvije godine za njegovu ratifikaciju.

Vlasnik autorskih prava © avaz-roto press d.o.o.
ISSN 1840-3522.
Zabranjeno preuzimanje sadržaja bez dozvole izdavača.