Pad obima proizvodnje, uz evidentiran pad robnog izvoza, ukazuje na usporavanje ekonomske aktivnosti u BiH, kaže Ahmet Egrlić, predsjednik Vanjskotrgovinske komore (VTK) BiH. Dodaje da su do toga doveli pogoršavanje ekonomske situacije zbog rata u Ukrajini, rast cijena energenata i hrane te usporen ekonomski rast u eurozoni.
No, kako je rekao Egrlić, treba analizirati stvari i iz drugog ugla.
Visoke stope
- Pad na godišnjem nivou dešava se u odnosu na referentni period 2022. godine, kada je BiH ostvarila postpandemijski oporavak i kada su evidentirane visoke stope rasta. Povećan nivo industrijske proizvodnje u prošloj godini, koja se uzima kao referentna, rezultat je energetske krize i povećane potražnje za proizvodima sektora rudarstva i električne energije, što je dovelo do značajnijeg i neočekivanog povećanja industrijske proizvodnje. Zato možemo reći da su u ovoj godini pojedini segmenti tržišta u ravnoteži, odnosno industrijska proizvodnja se vratila na očekivani nivo - kaže Egrlić.
Dodaje da su globalni političko-ekonomski izazovi, kao što su slabljenje ekonomskog rasta zbog rata u Ukrajini, pojačani inflatorni pritisci i rast cijena i kamatnih stopa, rezultirali značajnim slabljenjem privrede i usporavanjem ekonomskog rasta u zemljama EU.
- Ako se ima u vidu da eksterno okruženje predstavlja veoma važnu strukturnu odrednicu ekonomskih kretanja u BiH, nastavak usporavanja privredne aktivnosti naših glavnih trgovinskih partnera može imati za posljedicu novi pad industrijske proizvodnje. To bi se u konačnici moglo odraziti na ekonomski rast, odnosno na smanjenje GDP-a - pojašnjava Egrlić.
Pozitivni izgledi
Ipak, izgledi za Evropu, a tako i za BiH, pozitivni su.
- Poduzete su mjere za suzbijanje inflacije te su srednjoročne projekcije pozitivne, tako da se očekuje rast industrijske proizvodnje i rast GDP-a u narednim godinama. Imajući u vidu strukturu proizvodnje u prerađivačkoj industriji, kretanja u okviru nje skoro u potpunosti zavise od privrednih kretanja u vanjskom okruženju, prije svega zemalja EU i regiona. BiH je mala, uvozno i izvozno orijentirana zemlja s ograničenom domaćom potrošnjom. Zato nemamo alternativu za pad potražnje naših glavnih trgovinskih partnera, osim tražiti nova tržišta i nove kupce - ističe Egrlić.
U slučaju da se nastavi usporavanje privredne aktivnosti naših glavnih trgovinskih partnera, u VTK-u BiH očekuju i nastavak pada industrijske proizvodnje u BiH.
