NA DANAŠNJI DAN

Ljubiša Samardžić: 88. godišnjica rođenja slavnog glumca

Danas je utorak, 19. novembar/studeni 2024. godine, do kraja godine preostala su još 42 dana

Avaz

I. P.

jučer

Na današnji dan 1936., u Skoplju je rođen Ljubiša Samardžić Smoki, jedan od najboljih srbijanskih i jugoslavenskih glumaca. Osim glumom, bavio se i režijom i produkcijom filmova i serija. Već kao student Akademije za pozorište, film, radio i televiziju u Beogradu Ljubiša je počeo glumiti u nekoliko pozorišnih predstava Jugoslovenskog dramskog pozorišta, koje je ubrzo napustio i okrenuo se glumi u filmovima. Prva uloga bila je filmu “Igre na Skelama” (1961.), a već naredne godine, ulogom šarmantnog nespretnjakovića u filmu „Prekobrojna“ skrenuo je pažnju kritike i publike. Zbog toga je u sljedećem filmu „Peščani grad“ dobio glavnu ulogu, nakon koje mu je ostao cjeloživotni nadimak Smoki, prema liku kojeg je glumio.

Ipak, najveću slavu stekao je ulogama u partizanskim filmovima, posebno u filmovima Veljka Bulajića „Bitka na Neretvi“ i „Kozara“, a domaćoj i svjetskoj sceni najviše će ostati u sjećanju po ulozi ilegalca Zisa u filmu „Valter brani Sarajevo“ reditelja Hajrudina Krvavca.

Uspješan reditelj

Tokom sjajne karijere Ljubiša Samardžić je u glumio u više od 100 filmova različitih žanrova i tv-serija poput kultnih „Kuda idu divlje svinje“, „Policajac sa petlovog brda„ i „Vruć vetar“. Osvojio je brojne nagrade na festivalima u Jugoslaviji i šire. U periodu od 1973. do 1988. dobio je šest Zlatnih arena na Pulskom filmskom festivalu za svoja glumačka ostvarenja, postavši najnagrađeniji glumac Pulskog festivala.

Samardžić je postigao zapažene uspjehe i u rediteljskom poslu. Prvi film „Nebeska udica“, koji je režirao i producirao u svoj produkcijskoj kući „Sinema dizajn (Cinema design)“, 1999. godine, premijerno je emitiran na Berlinskom filmskom festivalu 2000. godine, a bio je prvi srbijanski kandidat za Oskara u kategoriji za najbolji strani film van engleskog govornog područja, također 2000. godine. Režirao je i filmove “Nataša“, koji je dobio nagradu za najbolji film u Bugarskoj (Albeni) i nagradu za umjetničko izražavanje na MED filmu 2002. u Rimu, te “Ledina”, 2003., što je, ustvari, njegova najintimnija drama, koju je snimio nakon smrti svog sina. Režirao je i dvije tv-serije: „ Jesen stiže, dunjo moja“ i „Miris kiše na Balkanu“, koje su producirane u njegovoj produkcijskoj kući.

Preminuo je 8. septembra 2017. godine u Beogradu.

Mihail Vasiljevič Lomonosov. Impulsportal.info

Rođen Lomonosov, tvorac fizičke hemije

1711. - Rođen Mihail Vasiljevič Lomonosov, ruski naučnik, pisac i erudita, tvorac fizičke hemije, član Ruske akademije nauka. Formulirao je Zakon održanja materije, objasnio pojave sagorijevanja, stvorio naučnu teoriju o svjetlosti, objasnio porijeklo polarne svjetlosti. Lomonosov je razradio i projekt Moskovskog državnog univerziteta, koji po njemu nosi ime.

1828. - Umro austrijski kompozitor Franc Peter Šubert (Franz Schubert), jedan od najizrazitijih predstavnika romantizma. Živio je samo 31 godinu, a stvorio 998 muzičkih djela. Afirmirao se u umjetničkom krugu prijatelja koji su od 1823. priređivali privatne koncerte zvane "Šubertijade", posvećene njegovoj muzici. Prvi javni koncert na kojem su izvedene isključivo Šubertove kompozicije, održan je neposredno pred njegovu smrt.

1839. - Rođen Emil Škoda, poznati češki industrijalac i osnivač firme "Škoda". Prvo je bio glavni inžinjer male tvornice strojeva u Plzenu, a potom je, 1869. godine, kupio tvornicu koja je ponijela njegovo ime "Škoda" te počeo s njenim proširenjem.

1888. - Kubanski velemajstor Hose Raul Kapablanka (Jose Capablanca), svjetski prvak u šahu od 1921. do 1927. godine, rođen je na današnji dan. U periodu od 1914. do 1924. godine, izgubio je samo jednu partiju, po čemu je jedinstven u historiji šaha.

1906. – Radijska konferencija u Berlinu prihvatila je SOS kao međunarodni signal za pomoć.

1916. – Semjuel Goldvin (Samuel Goldwyn) i Edgar Selvin (Selwyn) osnovali su kompaniju „Goldwyn“, danas jednu od najuspješnijih filmskih kompanija na svijetu.

1917. - Indira Gandi, prva premijerka Indije, i to u dva mandata, od 1966. do 1975. i od 1980. do 1984., kada su je ubili Siki - ekstremisti, pripadnici njene lične garde, rođena je na današnji dan. Političko iskustvo stekla je uz oca, prvog premijera Indije i jednog od osnivača Pokreta nesvrstanih Džavaharlala Nehrua. 

Rajko Mitić. Wikipedia.org

Rođen Rajko Mitić, srbijanski i jugoslavenski fudbaler

1922. - Rođen Rajko Mitić, srbijanski i jugoslavenski fudbaler. Igrao je za beogradski BSK i Crvenu zvezdu, u kojoj se proslavio. Za „crveno-bele“odigrao je gotovo 580 utakmica, bio prvi kapiten tog tima i proglašen je za prvu „Zvezdinu zvezdu“. Za reprezentaciju Jugoslavije odigrao je 59 utakmica i postigao 32 gola. Iz fudbala se povukao u 36. godini života. Preminuo je 29. aprila 2008. godine.

1930. - Žiža Stojanović, srbijanska i jugoslavenska glumica, rođena je na današnji dan. Odigrala je brojne zapažene uloge, a najpoznatije su u tv-serijama "Srećni ljudi", "Bolji život" i "Porodično blago", "Otpisani" i "Salaš u malom ritu".

1938. - Rođen Ted Tarner (Turner), američki medijski mogul i osnivač TV kanala CNN, širom svijeta bio je poznat i kao vrhunski jedriličar, ekscentrični vlasnik sportskih klubova i medijska ličnost.

1942. - Kelvin Klajn (Calvin Klein), američki modni dizajner koji je osnovao jednu od najprestižnijih modnih kuća „Calvin Klein Inc“, rođen je na današnji dan. Osim odjevnih predmeta, njegovo ime nosi i niz parfema, satova i nakita. Godine 1974., dizajnirao je uske traperice s potpisom koje su donijele zaradu od 200.000 dolara tokom prve sedmice prodaje. Iste godine je postao prvi dizajner koji je dobio istaknutu nagradu za muški i ženski dizajn odjeće od CFDA-e, koju je dobio i 1981. i 1993. godine.

1961. - Rođena Meg Rajan (Meg Ryan), američka glumica, najpoznatija po ulogama u velikom broju popularnih romantičnih komedija, zbog čega je prozvana "kraljicom romantičnih komedija". Njenim najuspješnijim filmom smatra se „Imaš poruku“, koji je snimila 1998. s Tomom Henksom (Hanks). Film je ekranizacija brodvejske predstave i postigao je zavidan uspjeh, te kultni status među filmovima tog žanra. Posjetila je Sarajevo u avgustu 2024., odnosno Sarajevo Film Festival, te dobila počasno Srce Sarajeva.

1962. - Ališa Kristijan „Džodi“ Foster (Alicia Christian "Jodie" Foster), američka glumica, rediteljica i producentica, dvostruka dobitnica Oskara, rođena je na današnji dan. Osvojila je i dva Zlatna globusa, 3 BAFTA-e i Nagradu Udruženja glumaca, čime je ušla u društvo nekoliko istaknutih glumaca koji su osvojili sve četiri glavne nagrade za glumu.

1998. - Slika čuvenog holandskog slikara Vincenta van Goga (Gogh) "Portret umjetnika bez brade" prodata na aukciji za 71,5 miliona dolara.

2017. - Umrla Jana Novotna, češka teniserka, pobjednica Vimbldona 1998. godine. Osim te jedine pojedinačne Grand Slam titule, Jana je osvojila i 12 titula u igri parova: 4 Vimbldona, 3 Rolan Garosa, 3 US Opena i 2 Austrelian Opena. Ukupni broj turnira koje je osvojila je 24, a u igri parova čak 76. Prestala se baviti tenisom 1999., a uvrštena je u tenisku Dvoranu slavnih 2005. godine.

Vlasnik autorskih prava © avaz-roto press d.o.o.
ISSN 1840-3522.
Zabranjeno preuzimanje sadržaja bez dozvole izdavača.