Iako se Srbija promatra kao jedna od vodećih u regionu na putu zapadnog Balkana prema članstvu u Evropskoj uniji, trendovi u toj zemlji su sve negativniji, upozorava se u obimnoj analizi objavljenoj na portalu Evropskog parlamenta.

Masovni protesti opozicije, koji su počeli u novembru prošle godine, samo dobivaju na intenzitetu. Nezadovoljna rastuća masa optužuje predsjednika Srbije i lidera Srpske napredne stranke (SNS) Aleksandra Vučića za autoritarizam, napade na nezavisne medije, izborne krađe i korupciju, ističe se u tekstu.

- U Narodnoj skupštini vladajuća većina koristi svoju parlamentarnu većinu za sistematsko blokiranje bilo kakve smislene rasprave o prijedlozima promjena zakona. Kao odgovor na to, opozicija je provela bojkot plenarne sjednice Skupštine u februar ove godine - navodi se u analizi.

Dodaje se i da, iako su protesti počeli tek nedavno, "oni ističu dugotrajne zabrinjavajuće trendove".

- Sloboda medija već godinama je u padu, posebno nakon što je Vučić postao premijer 2014. godine. Veliki broj medija sada je pod kontrolom, bilo direktno SNS-a, bilo krugova odanih toj partiji. Nezavisni novinari suočavaju se s prijetnjama, a napadači na njih rijetko su procesuirani - piše u dokumentu namijenjenom u prvom redu poslanicima Evropskog parlamenta i institucijama EU u Briselu.

Navodi se i da SNS ne bira riječi kada napada opoziciju te se posebno apostrofira trend označavanja bilo kakve kritike protiv Vučića i vlasti kao akt nacionalne izdaje.

- Cilj je da se marginaliziraju kritičari, dok se istovremeno sva vlast koncentrira u rukama vlasti koju predvodi SNS. Iako je izabran za manje-više ceremonijalnu poziciju predsjednika Srbije, Vučić drži sve konce vlasti u svojim rukama o dominantna je ličnost - piše u dokumentu.

Upozorava se da, ako se trendovi autoritarizma nastave, a nema naznaka da se to neće desiti, Srbija će se naći u problemima jer bi upravo to postalo najveća prepreka na njenom putu k ulasku u EU. Navodi se i da je 2025. godina (bila) mogući termin ulaska te zemlje u Uniju.

Posebno se analizira stanje medija u Srbiji i ističe da je Vučić, tokom kampanje za predsjednika Srbije, dobio 10 puta više prostora u medijima nego svi ostali kandidati zajedno!

Javni servis RTS, grupacija medija oko ''Večernjih novosti'', ali i TV Pink, naglašeno su uz lidera SNS-a i njegovu stranku. Dodaje se i da je u Srbiji registrirano nešto više od 2.000 medijskih organizacija, te ističe da ekonomija to ne može finansirati. Zato su, pojašnjava se, mediji toliko ovisni o vlasti i fondovima koje ona kontrolira.

Dalje se ističe i da Srbija sve više liči na Rusiju u kojoj je Vladimir Putin ključna ličnost, bez obzira na kojoj se poziciji nalazio. Po njegovom uzoru, Vučić gradi sistem u kome ustavne ovlasti predsjednika države ne znače ništa u poređenju s premijerom. 

- Ana Brnabić bila je inovativan izbor za predsjednicu Vlade jer je prva žena na toj poziciji, ali i deklarirana gej osoba na tom mjestu. No, u praksi, Vučić s pozicije predsjednika SNS-a ima kontrolu nad parlamentarnom većinom, pa samim tim i nad vladom premijerke Brnabić. Ona, također, nema vlastitu stranačku bazu, te je tek lojalna sljedbenica predsjednika - piše u dokumentu.

Osim ekonomskih, Srbija će, ako zaista misli u EU, morati riješiti dva velika pitanja.

- Normalizacija odnosa s Kosovom nešto je što će od Beograda vjerovatno zahtijevati ili priznanje da je njena nekadašnja pokrajina nezavisna država ili, barem, povlačenje protivljenja da druge države to učine.

Drugo, Srbija će trebati pokazati više opredjeljenja za poštivanje demokratskih vrijednosti. U oba slučaja, to će značiti velike koncesije koje Beograd treba dati - stoji u analizi objavljenoj na portalu Evropskog parlamenta.