Koža je najveći organ ljudskog organizma, dobro snabdjevena krvlju i nervnim završecima. U odnosu na druge organe, promjene na koži vidljive su već golim okom.
Ponekad su promjene na koži naizgled sasvim bezazlene, kratko traju, ali upravo zbog vidljivosti predstavljaju psihičko opterećenje. Za stručnjaka dermatologa i prolazne, naizgled bezazlene promjene predstavljaju pokazatelj za dodatne pretrage da bi se ustanovio tačan uzrok njihovog nastanka. Među takve promjene spada dermografizam, mogućnost pisanja po koži.
Naročito upadan
Nakon namjernog ili nenamjernog povlačenja po koži nekim predmetom, vršcima prstiju ili nakon češanja, duž dodirnutog mjesta ostaje crvena pruga. To je crveni dermografizam i on je naročito upadan. Crvena pruga nije u samom nivou kože. Ona je blago izdignuta. Istovremeno se najčešće javlja i svrbež duž takvog mjesta. Koža vrata je jedno od čestih mjesta gdje se vidi dermografizam, mada se dermografizam može pojaviti i namjerno izazvati na bilo kojem drugom dijelu kože.
Dermografizam traje dvadesetak minuta i povlači se spontano, bez ikakvog traga. Ako je svrbež izrazito intenzivan, onda osoba mora uzeti i neki od antihistaminika, lijekova koji se upotrebljavaju u liječenju urtikarije. Dermografizam se po jednom dijelu mehanizma nastanka može svrstati u jednu posebnu vrstu urtikarija, tzv. fizikalnih urtikarija, mada mu je mehanizam nastanka nešto složeniji.
Za razliku od crvenog dermografizma, bijeli dermografizam ima iste karakteristike, samo se manifestira bijelim prugama duž mjesta povlačenja predmeta ili vrhova prstiju.
Crveni dermografizam se najčešće javlja kod nervoznih osoba, kod osoba s vrlo osjetljivim nervnim sistemom. Zbog prevelike nervne osjetljivosti dolazi do širenja sitnih krvnih sudova u koži kapilara, što ima za rezultat crvenilo i blago oteknuće duž mjesta mehaničkog pritiska. Istovremeno, sve su to razlozi za pojavu svrbeža.
Osobe s crvenim dermografizmom mogu odavati u svakodnevnom kontaktu nervozne osobe, koje „planu“ za sitnicu. Međutim, mnogo češće su to naizgled mirne osobe, one koje dosta toga što im ne prija ili što ih nervira drže u sebi i žele na svoju okolinu ostaviti dojam tolerantnih osoba, ali ih vlastita koža izdaje. To ih dodatno nervira i ulaze u začarani krug.
Atopijski dermatitis
Bolesnici koji su iscrpljeni nekom hroničnom bolešću, također, imaju crveni dermografizam. Bijeli dermografizam javlja se kod specifične grupe, osoba koje boluju od atopijskog dermatitisa.
Oba tipa dermografizma znak su određenih poremećaja regulacije koja postoji između nervnih ćelija i krvnih sudova kože. Dermografizam, naročito crveni, dodatno opterećuje osobu jer otkriva to stanje koje ona na svaki način želi prikriti.
Crveni dermografizam, ako se utvrdi da se radi samo o neurovegetativnom poremećaju, liječi se primjenom psihosedativa i antihistaminika. Lokalna terapija ima malo ili nimalo efekta u liječenju ovog poremećaja. Bijeli dermografizam liječi se u sklopu liječenja osnovnog oboljenja, a to je atopijski dermatitis.
Detaljne pretrage
S obzirom na ostale momente koji mogu dovesti do crvenog dermografizma, prije nego što se okarakterizira kao vanjska, kožna manifestacija neurovegetativnog poremećaja zahtijeva sve pretrage koje će isključiti postojanje nekog drugog, ozbiljnijeg oboljenja.
Oboljela štitna žlijezda
Crveni dermografizam može biti jedan od prvih pokazatelja poremećaja rada štitne žlijezde. Daleko češće se javlja kod osoba s pojačanim radom štitne žlijezde, znatno rjeđe u stanjima smanjene funkcije štitne žlijezde.
Psihički umor
Premorene osobe, naročito psihički premorene i iscrpljene osobe, često imaju crveni dermografizam. Fizički umor može, također, imati za rezultat crveni dermografizam, ali u znatno manjem procentu u odnosu na psihički.
