Na današnji dan 2024. godine, prestalo je da kuca srce jednog od najznačajnijih bosanskohercegovačkih lingvista, profesora Dževada Jahića. Bio je jedan od osnivača, član i potpredsjednik Bošnjačke akademije nauka i umjetnosti. U Bošnjačkoj zajednici kulture bio je naučni voditelj projekta izrade “Bosanskog pravopisa”, te predsjednik Savjeta Vijeća Kongresa bošnjačkih intelektualaca (VKBI) za bosanski jezik i književnost.

Područja Jahićevog naučnog zanimanja bila su dijalektologija, historija jezika i sociolingvistika bosanskog jezika, iz kojih je objavio veći broj radova u naučnim časopisima: “Južnoslovenski filolog”, “Zbornik za filologiju i lingvistiku”, “Slavjanskoje slavjanovedenije”, “Pregled” i “Sveske Instituta za proučavanje nacionalnih odnosa”.

- Mi smo historijski, malo je reći sistemom spojenih posuda, vezani za bosanski prostor, za Bosnu. Bosna je naša osnovna odrednica. Bosna ima svoj etnos, svoj kontinuitet, i etnički, i jezički, u historijskom pamćenju i upotrebi samog bosanskog jezika – kazivao je akadem

Veliki stručnjak

Dževad Jahić rođen je 15. augusta 1948. u Mostaru. Osnovnu i srednju školu završio je u Rogatici, a studij srpskohrvatskog jezika i jugoslavenske književnosti na Filološkom fakultetu u Beogradu 1973. godine.

Magistarski rad naziva "Lovačka terminologija i lovački žargon u govoru rogatičkog kraja" odbranio je na Filozofskom fakultetu u Sarajevu 1977. godine. Doktorirao je s temom "Ijekavskošćakavski govori istočne i jugoistočne Bosne" 1981. godine na Filološkom fakultetu u Beogradu.

Profesor Jahić je radio u Institutu za jezik i književnost u Sarajevu, te, od 1975. godine, na Filozofskom fakultetu. Godine 1983., izabran je za docenta, 1989. za vanrednog, a 2002. za redovnog profesora na predmetima Historijska gramatika i Historija bosanskog književnog jezika. Generacije lingvista, koji su bili njegovi studenti, pamtit će profesora Jahića, ne samo po velikoj stručnosti nego i po velikoj srčanosti i ljubavi prema bosanskom jeziku, koju je i na njih prenio.  

Brojna djela

Od 1989. do 1993. bio je lektor i predavač srpskohrvatskog jezika i jugoslavenskih književnosti na Katedri slavenskih jezika Filološkog fakulteta Moskovskog državnog univerziteta.

Osim naučnog, bavio se i književnim radom i objavio je više zbirki pjesama.

Ostavio je brojna naučna i književna djela, među kojima su najznačajnija: “Jezik, nacija, nacionalizam”, “Jezik bosanskih Muslimana”, “Trešnjev bunar”, “Bosanski jezik u 100 pitanja i 100 odgovora”, “Bošnjački narod i njegov jezik”, “Školski rječnik bosanskog jezika”, “Stakleni mejt”, “Gramatika bosanskoga jezika” (koautori: Senahid Halilović i Ismail Palić), “Sedra pelinova”, “Vitorin vrijes”, “Rječnik bosanskog jezika”.

Borio se za očuvanje i razvijanje bosanskog jezika o čemu najviše svjedoči deset tomova njegovog „Rječnika bosanskog jezika“, koji je akademik Jahić uradio samoinicijativno, samopregalački i samouvjerljivo na način da nam, kao naciji, mogu sve nacije pozavidjeti.

- Prvi put je građa bosanskog jezika predstavljena u cjelini. Rječnik je najvećim dijelom naučni, ali je tako rađen da je metodološki prilagođen svima bez obzira kojom se profesijom bave – kazao je profesor Jahić za svoj “Rječnik bosanskog jezika”.

Bogati naučni i književni opus profesora Dževada Jahića dio je kulturnog naslijeđa Sarajeva i Bosne i Hercegovine.

Bos-, to jeste Bosna

S filološkog i lingvističkog naučnog stanovišta pojasnio je nazive Bosna, Bošnjanin, Bošnjan, Bošnjak, Bosanac, bosanski jezik:

- Sve te odrednice praktično su isključivo vezane za našu prostornu odrednicu Bos–, to jeste Bosna. Svi ti oblici, nazivi, etnici, nazivi jezika su uvezani tom jedinom osnovom – Bos.