Meso, krompir, bijeli hljeb… Sve to pokušavaš da smanjiš u ishrani da se kilogrami ne bi „lijepili“, ali džaba. Sada se ispostavilo da je jedan od glavnih krivaca za gojaznost nešto čemu se mnogi nisu nadali.

Kalorijski unos

Kako piše Science Alert o novoj velikoj studiji, fruktoza je iza svega. Iako nije najveći izvor kalorijskog unosa, fruktoza izaziva želju za konzumiranjem masnije hrane, u većim količinama, a to dovodi do pretjeranog uživanja u hrani i na kraju gojenja. Velika analiza, koju je vodio doktor Ričard Džonson sa medicinskog kampusa Univerziteta Kolorado Anšuc, pokazuje da odluka o gubitku težine treba da znači i manji unos ugljikohidrata i manji unos masti.

Nažalost, to ne ide lako zbog značajne količine ugljikohidrata iz fruktoze koje unosimo.

- Iako praktično sve hipoteze prepoznaju važnost smanjenja prerađene i takozvane džank hrane, ostaje nejasno da li fokus treba da bude na smanjenju unosa šećera, ili ugljikohidrata s visokim glikemijskim indeksom, ili masti, ili polinezasićenih masti ili jednostavno povećanje unosa proteina - pišu istraživači u svom radu i nastavljaju:

- Ovdje razmatramo različite hipoteze o ishrani za gojaznost. Predlažemo da su sve različite hipoteze uglavnom tačne i da, iako izgledaju nekompatibilne, da se sve one mogu objediniti na osnovu druge hipoteze poznate kao hipoteza fruktoza preživljavanja.

Fruktoza je vrsta šećera koja se prirodno nalazi u voću. Uz pravi odnos sa vitaminima i vlaknima, ona u tom voću nije toliki problem – jabuka na dan, banana, narandža. Ali ako se fruktoza doda zaslađivačima kao što su šećer i kukuruzni sirup, tada te koncentracije u našoj ishrani brzo rastu, a da toga nismo ni svjesni.

"Fruktoza preživljavanja"

Džonson i njegove kolege su proveli iscrpnu studiju svih poznatih faktora koji doprinose gojaznosti i otkrili su da metabolizam fruktoze u tijelu izaziva pad jedinjenja zvanog adenozin trifosfat (ATP), koje osigurava energiju za ćelijske procese u tijelu. Kada ATP padne na određeni nivo, to je signal tijelu da vam treba više goriva. A to nas čini gladnim, pa jedemo.

To je ono što istraživači nazivaju hipotezom "fruktoza preživljavanja" i ona povezuje različite teorije o tome šta uzrokuje gojaznost, čak i one koje izgledaju potpuno nekompatibilne, poput unosa masti naspram unosa ugljikohidrata.

- U suštini, ove teorije su dijelovi slagalice koje povezuje jedan ključni faktor – fruktoza. Fruktoza je ono što pokreće naš metabolizam da prijeđe u režim manje snage i izgubi kontrolu nad apetitom, ali masna hrana postaje glavni izvor kalorija koje potiču gojenje - kaže Džonson.

Ovaj režim manje snage se aktivira čak i ako su rezerve goriva tu. Čak i kada u tijelu ima dovoljno raspoložive energije u obliku uskladištene masti, fruktoza sprečava tijelo da iskoristi bilo šta od tih zaliha.

Autori studije objavljene u časopisu Obesity napominju da je neophodno još istraživanja na ovu temu, ali ističu da je to važan korak u borbi protiv gojaznosti.