Čičoka (Helianthus tuberosus), poznata i kao jeruzalemska artičoka, jestiva je gomoljasta biljka iz porodice suncokreta. Iako njen naziv govori drugačije, jeruzalemska artičoka nema nikakve poveznice s Izraelom, već potječe iz Sjeverne Amerike, a smatra se da su je početkom 17. stoljeća u Evropu donijeli francuski istraživači. Prepoznatljiva je po velikim žutim cvjetovima i velikoj stabljici, a njen jestivi gomolj neodoljivo podsjeća na đumbir. Slatkasti gomolj s notom orašaste arome karakteristična je namirnica, a posebno je popularan u zemljama zapadne Evrope i regiji Mediterana.
Čičoka osigurava oko 73 kcal na 100 g namirnice, što je vrlo slično energetskoj vrijednosti iste količine krompira. Može se pohvaliti izuzetnim udjelom prehrambenih vlakana, a posebno se to odnosi na udio inulina, vrste topivog polisaharida koji posjeduje osobine prebiotika.
Osim toga, sadrži i manje količine vitamina B grupe, vitamina C, ali i biljni pigment iz grupe flavonoida, kvercetin, poznat po svom antioksidativnom i protuupalnom djelovanju. Valja istaknuti i udio mineralnih tvari kao što su željezo i bakar, ali i elektrolita poput kalija. Zanimljivo je kako 100 g čičoke sadrži čak 3,4 mg željeza.
Zbog svojih brojnih pozitivnih djelovanja na zdravlje, čičoki se često pripisuje naziv „zemljane jabuke“. Ova neugledna biljka sadrži značajan udio vitamina B1 i kalija, zbog čega može pomoći u održavanju zdravlja nervnog sistema i funkcije mišića. Također, odlikuje je i niski glikemijski indeks pa je smatramo vrlo poželjnom namirnicom na dijabetičkom jelovniku.
Međutim, najvrednija odlika čičoke zasigurno je udio inulina. Od ukupne količine prehrambenih vlakana (2 grama na 100 grama namirnice), čak 76 posto otpada na prebiotik inulin. Upravo zbog sadržaja inulina, istraživanja pokazuju kako konzumacija čičoke može utjecati na povećanje broja dobrih bakterija u debelom crijevu, ali i na zdravlje imuniteta.
Iako je kora čičoke jestiva, zbog specifičnog zemljanog okusa ona se uglavnom uklanja guljenjem. Sirova čičoka može se jesti kao jednostavna grickalica, ali i naribana u raznim maštovitim salatama. No, izvrsna je i ako se termički obradi i pripremi u obliku pirea, rižota, variva ili pak čipsa. Želite li u čičoki uživati tokom cijele godine, možete je i ukiseliti poput ostalog korjenastog povrća.
