U kliničkoj praksi ljudi se već kod prve epizode s depresivnim smetnjama ili visoke anksioznosti upućuju na laboratorijsku kontrolu nivoa hormona štitnjače. Psihičke smetnje i neuroendokrini sistem u neraskidivoj su vezi.
Dodatna terapija
Hipotireoza (smanjeno lučenje hormona štitnjače) i hipertireoza (pojačano lučenje hormona štitnjače), dva najčešća poremećaja štitne žlijezde, imitiraju anksiozne poremećaje ili depresiju.
Koliko su hormoni štitnjače važni za funkcioniranje organizma govori i činjenica da se kod depresivnih ljudi koji imaju normalan nivo tih hormona nekad uvodi i dodatna terapija hormonima štitnjače (tiroksin), koji ih podiže iz tame. No smetnje se u slučaju hipotireoze razvijaju postepeno i zato ih je teško prepoznati.
Smanjena aktivnost štitne žlijezde vodi u gubitak interesa za svakodnevne aktivnosti udružen s hroničnim umorom i bolovima. Dolazi do gubitka apetita, sniženog raspoloženja i gubitka zadovoljstva pa sve do depresije s psihotičnim elementima.
U ekstremnim slučajevima smetnje se mogu prezentirati kao sindrom demencije s dezorijentacijom, dezorganiziranim ponašanjem, smetenošću, kognitivnim zakazivanjem, zaboravljivošću, a ako traju predugo, mogu dovesti i do trajnog oštećenja mozga. Kod djece može dovesti do poremećaja razvoja centralnog nervnog sistema i ozbiljnih oštećenja mozga, odnosno usporenja i poremećaja sveukupnog psihomotornog razvoja.
Bitni faktori
Umor i znojenje znakovi su da postoje problemi sa štitnjačom Produženi stres i emocionalne traume često su bitni faktori koji prethode razvoju hipertireoze, a emocionalna labilnost i uznemirenost su posljedica te početne faze tiroidne hiperaktivnosti, prije potpune manifestacije hipertireoze.
Fobije
U slučaju hiperaktivne štitne žlijezde, uz tjelesne simptome, oboljeli pate od izrazite anksioznosti, stalne zabrinutosti, nemira i dezorganiziranog ponašanja. Prisutna je i osjetljivost na buku, a često imitira i simptome anksioznog poremećaja, socijalne fobije i paničnog poremećaja.
Manjak energije
Raspoloženje može varirati od izrazito povišenog, s nemirom i impulsivnošću, nesanicom, pa do druge krajnosti, kad stalna tjelesna hiperaktivnost, psihička napetost i anksioznost dovode do osjećaja potpune iscrpljenosti, malaksalosti i manjka energije.
Hipotireoza
Psihičke smetnje koje se učestalo i u potpunosti manifestiraju i prepoznaju već kod prve posjete ljekaru kod hipotireoze su upadljivo usporavanje svih mentalnih procesa, pospanost, progresivni gubitak inicijative i interesa za svakodnevne aktivnosti, bezvoljnost, anksioznost, napetost, razdražljivost, promjene raspoloženja, smanjeno raspoloženje, pretjerana zabrinutost, ponekad do paranoidnog nivoa, smetnje koncentracije i pamćenja.
Kako radi
Štitnjača je žlijezda koja izgleda poput leptira smještenog sprijeda u donjoj polovini vrata, ispod grkljana, a ispred dušnika. Građena je od dva režnja koji su međusobno spojeni centralnim suženim dijelom. Svoje hormone tiroksin (T4) i trijodtironin (T3) izlučuje u krv. Radom štitnjače u fiziološkim okolnostima upravljaju hipotalamus i hipofiza. U nadzoru rada štitnjače najvažnija je hipofiza, koja pomoću tireotropina (TSH) potiče štitnjaču na stvaranje hormona, ali i na rast, što može dovesti do povećanja štitnjače odnosno gušavosti (strume).
